  Linux Sound Playing HOWTO
  Autor: Yoo C. Chung wacko@laplace.snu.ac.kr
  v1.5, 7 Listopada 1997
  WWeerrssjjaa ppoollsskkaa:: LLeesszzeekk UUrrbbaańńsskkii ttyyggrryyss@@ffiiddoonneett..oorrgg..ppll
  v 1.0, 28 Marca 1998

  Ten dokument opisuje aplikacje dla Linuxa, służące do odgrywania
  dźwięku w różnych formatach.  Dokument ten został napisany w standard­
  zie ISO-8859-2.  Oryginał tego dokumentu znajduje się pod adresem
  http://laplace.snu.ac.kr/~wacko/howto/
  ______________________________________________________________________

  Table of Contents:

  1.      Wprowadzenie

  1.1.    Prawa autorskie tego dokumentu

  1.2.    Prawa autorskie opisanych aplikacji

  1.3.    Gdzie można zdobyć ten dokument

  1.4.    Kontakt z autorem

  1.5.    Podziękowania

  2.      Odtwarzanie różnych formatów dźwięku

  2.1.    MIDI

  2.1.1.  "Adagio package"

  2.1.2.  TiMidity

  2.1.3.  playmidi

  2.2.    Moduły

  2.2.1.  tracker

  2.2.2.  gmod

  2.2.3.  MikMod

  2.2.4.  xmp

  2.2.5.  s3mod

  2.2.6.  mod

  2.2.7.  nspmod

  2.2.8.  yampmod

  2.3.    MPEG audio

  2.3.1.  mpg123

  2.3.2.  maplay 1.2

  2.3.3.  maplay 1.3b

  2.3.4.  maplay3

  2.3.5.  splay

  2.3.6.  Sajber Jukebox

  2.3.7.  amp

  2.3.8.  XAudio

  2.3.9.  Layer 3 Shareware Encoder/Decoder

  2.4.    WAV

  2.4.1.  wavplay

  2.5.    Inne rzeczy

  2.5.1.  sox

  2.5.2.  bplay

  2.5.3.  SIDPLAY

  2.5.4.  RealAudio Player

  2.5.5.  cat

  3.      Inne przydatne narzędzia dźwiękowe

  3.1.    volume

  3.2.    Sound Studio

  3.3.    Tickle Music

  4.      Odnośniki

  5.      Od tłumacza
  ______________________________________________________________________

  11..  WWpprroowwaaddzzeenniiee

  To jest Sound Playing HOWTO. Opisuje wiele formatów dźwięku i
  aplikacje, które mogą być użyte do ich odtwarzania. Opisuje także pare
  trików i rad dotyczących tych aplikacji. Jest tu też trochę innych
  interesujących programów związanych z dźwiękiem, nie związanych
  bezpośrednio z odtwarzaniem.  Jednakże ten dokument _n_i_e opisuje, jak
  ustawić obsługę dźwięku w Linuxie. Zobacz Linux Sound HOWTO autorstwa
  Jeff'a Tranter'a, dla uzyskania instrukcji konfiguracji obsługi
  dźwięku i obsługiwanego sprzętu.

  Ten dokument opisuje tylko normalne aplikacje użytkownika. Znaczy to,
  że tłumaczy tylko to, co średnio zaawansowany użytkownik powinien
  wiedzieć o stronie programowej dźwięku, a nie egzotyczne tematy typu
  synteza dźwięku lub sprzęt - jest on opisany w Sound HOWTO.

  11..11..  PPrraawwaa aauuttoorrsskkiiee tteeggoo ddookkuummeennttuu

  Ten dokument może być dowolnie dystrybuowany i modyfikowany (byłbym
  wdzięczny, gdybym był zawiadamiany o zmianach), dopóki są zachowane
  wiadomości o prawach autorskich. Jednakże nie może posiadać żadnych
  innych ograniczeń, a zmodyfikowany dokument musi mieć te same prawa
  autorskie, co ten. Musi być także podany autor zmian.
  11..22..  PPrraawwaa aauuttoorrsskkiiee ooppiissaannyycchh aapplliikkaaccjjii

  Jeżeli nie ma informacji o prawach autorskich, aplikacja jest pod
  Licencją Publiczną GNU (GNU General Public License).

  11..33..  GGddzziiee mmoożżnnaa zzddoobbyyćć tteenn ddookkuummeenntt

  Najnowsza oficjalna wersja tego dokumentu może być ściągnięta z .
  Najnowsza nieoficjalna wersja znajduje się na Koreańska wersja tego
  dokumentu (bardzo nieaktualna) znajduje się na Japońska wersja tego
  dokumentu jest dostępna na http://jf.gee.kyoto-u.ac.jp/JF/JF-
  ftp/euc/Sound-Playing-HOWTO.euc.

  11..44..  KKoonnttaakktt zz aauuttoorreemm

  Nie jestem ominescentny i nie używam wszystkich aplikacji opisanych
  tutaj (kilku nawet nie wypróbowałem), więc mogą być błędy. Programy
  także ewoluują, więc dokumentacja ciągle się przedawnia. Jeżeli więc
  znajdziesz jakieś błędy, wyślij mi poprawki. Sugestie i dodatki będą
  także mile widziane.

  11..55..  PPooddzziięękkoowwaanniiaa

  dla wszystkich autorów aplikacji opisanych w tym HOWTO. Także Hannu
  Savolainenowi za świetny sterownik dźwięku i Linusowi Torvaldsowi za
  świetny system operacyjny.

  Chciałbym też podziękować Raymondowi Nijssenowi
  (raymond@es.ele.tue.nl), Jeroenowi Ruttenowi (jeroen@es.ele.tue.nl),
  Antonio Perezowi (aperez@arrakis.es), Ianowi Jacksonowi
  (ijackson@gnu.org) i Peterowi Amstutzowi (amstpi@freenet.tlh.fl.us) za
  informacje i pomoc.

  22..  OOddttwwaarrzzaanniiee rróóżżnnyycchh ffoorrmmaattóóww ddźźwwiięękkuu

  Istnieje wiele rodzajów formatów dźwięku (WAV, MIDI, MPEG itp.).
  Poniżej opisuję różne formaty i aplikacje używane do ich odtwarzania.

  22..11..  MMIIDDII

  MIDI znaczy Musical Instrument Device Interface (Interfejs urządeń i
  instrumentów muzycznych). Pliki MIDI mają zazwyczaj rozszerzenie .mid.
  Zawierają informacje sekwencerowe, to znaczy informacje kiedy
  odtworzyć jaki instrument w jaki sposób itp. Zależnie od Twojego
  sprzętu (i może oprogramowania, którego używasz) dźwięk może być
  świetny, albo niewyraźny i charczący.
  22..11..11..

  AAddaaggiioo ppaacckkaaggee""

  Ten pakiet zawiera mp (odtwarzacz MIDI obsługiwany z linii komend) i
  xmp (odtwarzacz MIDI oparty na XView, nie mylić nazwy z odtwarzaczem
  modułów także nazywanym xmp). Do używania xmp będziesz potrzebował
  rozszerzeń SlingShot. Pakiet zawiera także inne programy do
  odtwarzania utworów Adagio.  Jeżeli jesteś posiadaczem GUS'a, mpmoże
  także odtwarzać pliki MOD (zobacz sekcję Moduły, żeby uzyskać więcej
  informacji o modułach).

  Jeden mały, ale denerwujący błąd (w wersji 0.5 na niektórych kartach)
  - dźwięk urywa się przy końcu. Zamiast zakończenia utworu w sposób,
  który opisuje plik MIDI, kończy się on na przydługim odegraniu
  przedostatniej nuty. Nie przeszkodziło mi to w używaniu mp, ale może
  kogoś zniechęcić do używania go do ,,prawdziwej'' pracy. Uruchamia się
  dosyć wolno.  W pakiecie nie ma notatki o prawach autorskich
  (przynajmniej nie mogłem takiej znaleźć), więc przyjmuję, że może być
  dowolnie dystrybuowana i modyfikowana. (W dokładnej interpretacji
  przepisów o prawach autorskich, nie wolno tego robić, ale sądzę, że
  taka była intencja autora).  To jest wersja CMU MIDI Toolkit pod
  Linuxa (ale tak dużo zostało dodane, że można to zakwestionować)
  autorstwa Grega Lee (lee@uhunix.uhcc.hawaii.edu).  Można go ściągnąć z
  anonimowego ftp z tsx-11.mit.edu z katalogu
  /pub/linux/packages/sound/adagio05.tar.gz.  Binaria tu załączone są w
  formacie a.out (z dołączonymi archaicznymi bibliotekami), a binaria
  xmp działają w środowisku X11R6 (XFree86 3.1.1, libc 4.7.2).  Binaria
  mp działają dobrze w środowisku a.out.  Do skompulowania tego będzie
  potrzebne trochę sztuczek. Właściwie niewiele - wszystko, co musisz
  zrobić, to załączyć przełącznik -lfl na koniec SHROBJ i XMPOBJ w pliku
  Makefile. Jest to potrzebne do dołączenia biblioteki flex, co nie jest
  standardowo zrobione. Dalej postępuj zgodnie z instrukcją instalacji.
  I nie zapomnij, żeby mieć zainstalowane XView i rozszerzenia
  SlingShot, jeżeli chcesz skompilować xmp

  22..11..22..

  TTiiMMiiddiittyy

  Niektórzy ludzie polecają ten _e_k_s_p_e_r_y_m_e_n_t_a_l_n_y program z powodu dobrej
  jakości dźwięku (co jest prawdą, brzmi znacznie lepiej niż mp na Sound
  Blaster'rze 16, jednak nie będzie brzmiał o wiele lepiej na karcie z
  syntezą wavetable, jak np. GUS). Jednakże jego problemem jest duże
  obciążanie procesora.  Odgrywa MIDI przez skonwertowanie go do WAV i
  odtworzenie WAV (możesz także skonwertować MIDI do WAV bez
  odtwarzania). To tłumaczy obciążanie CPU.  Ma także opcjonalny
  interfejs ncurses, SLang, Tcl/Tk lub Motif.  Potrzebujesz plików z
  instrumentami Gravis'a Ultrasound do używania tego programu.  Zobacz
  FAQ załączony z TiMidity.  Autorem jest Tuukka Toivonen (tt@cgs.fi).
  Najnowsza wersja TiMidity znajduje się na stronie domowej TiMidity.
  Ta strona zawiera też odnośnik do małej biblioteki instrumenów GUS'a.

  22..11..33..

  ppllaayymmiiddii

  To jest odtwarzacz MIDI obsługujących syntezę FM, GUS'a i zewnętrzny
  interfejs MIDI.  po odpowiednim "załataniu" także AWE32/64 - przyp.
  tłum. Uruchamia się szybciej niż inne odtwarzacze MIDI. Może także
  odgrywać pliki Creative Music Files, pliki Microsoft RIFF i duże
  archiwa MIDI z gier takich jak Ultima 7.  Posiada interfejs X i SVGA.
  Posiada także opcję śledzenia nut na każdym kanale i zegar odtwarzania
  (dołączony automatycznie z xplaymidi i splaymidi).
  Powinieneś napisać coś takiego:

       $ splaymidi foo.mid; stty sane

  jeżeli chcesz używać interfejsu SVGA, jednak nie przywraca on trybu
  tty poprawnie.  Tryb SVGA może być usunięty w bliskiej przyłości.  Ten
  program był napisany przez Nathan'a Laredo (laredo@gnu org lub
  laredo@ix.netcom.com). Znajduje się na anonimowym ftp -
  sunsite.unc.edu w katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/players/playmidi-2.3.tar.gz.

  22..22..  MMoodduułłyy

  Moduły (w muzyce komputerowej) to pliki z muzyką cyfrową, stworzone ze
  zbioru próbek (sampli) i informacji sekwencerowych, mówiących
  odgrywarce kiedy odtworzyć jaką próbkę (instrument) na jakiej ścieżce
  i z jaką wysokością, opcjonalnie wytwarzając efekt, taki jak np.
  vibrato.  Ma zaletę nad MIDI - może zawierać prawie każdy rodzaj
  dźwięku (łącznie z głosem ludzkim). Po drugie, brzmi prawie tak samo
  na każdej platformie, ponieważ próbki są w module. Wadą jest, że
  moduły mają znacznie większy od MIDI rozmiar, a także to, że nie ma
  prawdziwego standardowego formatu (jedynym ,,prawdziwym'' jest
  ProTracker, z którym wiele modułów nie jest kompatybilnych). Pochodzi
  z Amigi.  Najczęściej spotykany format to .mod. Jest wiele rozszerzeń,
  zależenie od formatu.

  22..22..11..

  ttrraacckkeerr

  Ten bardzo elastyczny program (został napisany na wiele platform)
  odtwarza moduły muzyczne Soundtracker'a i Protracker'a. Używa wyjścia
  stereofonicznego 16-bitowego, jakość uważam za bardzo dobrą. Jeżeli
  potrzebujesz prostego sposobu na zredukowanie obciążenia procesora,
  użyj opcji -mono.  To jest program "giftware" (cytując autora). Jest
  nim Marc Espie (Marc.Espie@ens.fr).  Wersja z plikiem Makefile
  dostosowanym pod Linuxa może być sciągnięta z anonimowego ftp z
  sunsite.unc.edu z katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/players/tracker-4.3-linux.tar.gz

  22..22..22..

  ggmmoodd

  Gmod to odtwarzacz modułów muzycznych dla Gravisa. Obsługiwane formaty
  to 4/6/8 kanałowy MOD, 8 kanałowy 669, MultiTracker (MTM),
  UltraTracker (ULT), FastTracker (XM) i ScreamTracker III (S3M).

  Gmod wymaga wersji 3.0 lub późniejszej sterownika dźwięku. Oraz,
  oczywiście, GUS'a. Możliwe, że będziesz musiał zmodyfikować jądro żeby
  kontrola głośności działała tak, jak sobie tego życzysz.

  Gmod posiada interfejs X'owy. Używa bibliotek QT (wersja 0.99 lub
  wyższa).  Sprawdź stronę domową QT, żeby uzyskać informacje o QT.

  Program może być darmowo rozpowszechniany. Był początkowo napisany
  przez Hannu Savolainen'a, a teraz jest nadzorowany przez Andrew J.
  Robinson'a (robinson@cnj.digex.net).

  Można go ściągnąć z anonimowego FTP z sunsite.unc.edu (katalog
  /pub/Linux/apps/sound/players/gmod-3.1.tar.gz.

  22..22..33..

  MMiikkMMoodd

  Ten podręczny odtwarzacz modułów odtwarza formaty XM, ULT, STM, S3M,
  MTM, MOD i UNI. (Format UNI jest wewnętrznym formatem używanym przez
  MikMod.)  Posiada obsługę spakowanych (zipped) plików z modułami.
  Używa jakości 16bit stereo. Użyj opcji -m (m jak mono) jeżeli
  potrzebujesz prostego sposobu obniżenia obciążenia procesora.

  Wersja unixowa może używać bądź to ncurses, bądź to Tcl/Tk jako swój
  interferjs użytkownika. Może być także użyta jako biblioteka, a nie
  tylko niezależny program.

  MikMod był początkowo napisany przez Jean-Paul Mikkers'a
  (mikmak@via.nl). Teraz jest nadzorowany przez Jake'a Stine'a
  (dracoirs@epix.net).  Jest to shareware, które musi być
  zarejestrowane, jeżeli chcesz używać je komercyjnie. Potrzebne jest
  też zezwolenie na dystrybucję komercyjną (niekomercyjne
  rozpowszechnianie nie wymaga zezwolenia).

  Program można znaleźć na stronie domowej MikMod.

  22..22..44..

  xxmmpp

  Ten odtwarzacz modułów (nie mylić z xmp Adagia) może odtwarzać moduły
  MOD, S3M, STM, 669 i XM (inne formaty są też obsługiwane, ale ciągle
  eksperymentalnie lub niecałkowicie) na kartach z syntezą WaveTable
  (GUS albo SoundBlaster AWE 32) i na systemach z SoftOSS (sterownik
  miksujący programowo). W bardzo bliskiej przyszłości zwykły DSP będzie
  też obsługiwany.

  Wersja pod X jest też dostępna.

  Program jest napisany przez Claudio Matsuoka'ę
  (claudio@brasil.enemy.org) i H. Carraro Jr.

  Znajduje się na stronie domowej xmp

  22..22..55..

  ss33mmoodd

  S3mod odtwarza 4/6/8 ścieżkowe moduły MOD i Scream Tracker 3. Używa
  standardowo jakości 8 bit mono, 22000Hz. Użyj opcji -s, żeby włączyć
  stereo, -b, żeby włączyć jakość 16 bitową i -f, żeby ustawić
  częstotliwość. Jednakże jakość dźwięku jest gorsza od tracker'a
  (szumy), więc polecałbym tracker'a zamiast s3mod do odtwarzania
  zwykłych plików MOD (chyba, że masz maszynę o małej mocy).  S3mod
  obciąża procesor znacznie mniej niż tracker.

  Prawa autorskie należą do Daniela Marks'a i David'a Jeske'a
  (jeske@uiuc.edu), ale możesz zrobić z tym co chcesz (poza
  twierdzeniem, że to ty go napisałeś).

  Można go zdobyć przez anonimowe FTP z sunsite.unc.edu (katalog
  /pub/Linux/apps/sound/players/s3mod-v1.09.tar.gz.

  22..22..66..

  mmoodd

  Ten program (_w_e_r_s_j_a _b_e_t_a) odtwarza MOD'y (15/31 instrumentowe, do 32
  głosów), MTM'y, ULT'y i S3M'y na Gravisie Ultrasound. Może też używać
  spakowane moduły, jeżeli masz gzip'a, lharc'a, unzip'a i unarj'a. Nie
  potrafi odtwarzać modułów spakowanych Powerpacker'em lub modułów
  spakowanych niektórymi programami do komponowania na Amigę (sygnatura
  "PACK").

  Program wymaga wersji 3.0 sterownika dźwięku. _N_i_e _b_ę_d_z_i_e działać z
  wersją 2.90-2 lub wcześniejszą. Interfejs tekstowy wymaga ncurses.
  Jest także załączony interfejs X'owy, który używa Tcl/Tk.

  Mod jest napisany przez Mikael'a Nordqvist'a (mech@df.lth.se lub
  d91mn@efd.lth.se).

  Można go znaleźć na anonimowym FTP z sunsite.unc.edu z
  /pub/Linux/apps/sound/players/mod-v0.81.tgz.

  22..22..77..

  nnssppmmoodd

  Nspmod to odtwarzacz modułów w wersji _a_l_p_h_a, który może odtwarzać
  moduły MTM, S3M i MOD. Jest przeznaczony dla kart dźwiękowych bez DSP
  (nie mylić z tym co Creative Labs nazywa DSP). Obciąża procesor
  porównywalnie z tracker'em

  Posiada możliwość zapętlenia modułów, jeżeli są tak zaprogramowane.
  Ilość zapętleń może być limitowana opcją -l. Używa tylko wyjścia 8
  bitowego.  (jeżeli chodzi o wersję 0.1).

  Został napisany przez Toru Egashira'ę (toru@jms.jeton.or.jp).

  Można go ściągnąć z anonimowego FTP (sunsite.unc.edu, katalog
  /pub/Linux/apps/sound/players/nspmod-0.1.tar.gz).

  22..22..88..

  yyaammppmmoodd

  Ten program (_w_e_r_s_j_a _a_l_f_a) był zaprojektowany do odtwarzania 4
  kanałowych modułów, minimalnie obciążając procesor. _N_i_e _b_y_ł
  zaprojektowany do odtwarzania dźwięku wysokiej jakości. A więc jedyna
  jakość to 22kHz, mono. Dźwięk nie jest też tak czysty jak powinien, co
  wyjaśnia status alfa programu.

  Został napisany przez David'a Groves'a (djg@djghome.demon.co.uk).

  Można go znaleźć na anonimowym FTP z sunsite.unc.edu w katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/players/yampmod-0.1.tar.gz.

  22..33..  MMPPEEGG aauuddiioo

  MPEG jest standardem specyfikującym kodowanie wideo i towarzszącego mu
  dźwięku w celu cyfrowej archiwizacji. MPEG jest zazwyczaj kojarzony z
  obrazem, ale część dźwiękowa może być używana oddzielnie. Część
  dźwiękowa standardu definiuje trzy powłoki (ang. layers), Layer I, II
  i III. Odtwarzacze mogące dekodować wyższe powłoki mogą także
  dekodować niższe. (np. odtwarzacze Layer III mogą odtwarzać pliki
  Layer II). Pliki audio MPEG Layer I mają zwykle rozszerzenie .mpg
  (więc jeżeli plik z tym rozszerzeniem nie może być odtworzony
  odtwarzaczem MPEG wideo, to jest to prawdopodobnie strumień audio),
  Layer II zazwyczaj ma rozszerzenie .mp2, a Layer III zajmie 25
  megabajtów jako czysty PCM _o _t_e_j _s_a_m_e_j _j_a_k_o_ś_c_i

  22..33..11..

  mmppgg112233

  Ten program (_w_e_r_s_j_a _b_e_t_a) jest wydajnym odtwarzaczem MPEG audio, z
  obsługą powłok I, II i III. Jest oparty na kodzie z wielu źródeł.
  Może odtwarzać w czasie rzeczywistym strumień przez HTTP (tzn. można
  odtwarzać strumień MPEG bezpośrednio przez World Wide Web).

  Głównym autorem jest Michael Hipp (Michael.Hipp@student.uni-
  tuebingen.de). Może być używany i rozpowszechniany w niezmodyfikowanej
  formie darmowo, przeznaczony do zadań niekomercyjnych. Załączenie w
  kolekcji darmowego oprogramowania (takiej jak CD-ROM'y lub serwery
  FTP) jest dozwolone.

  Najnowszą wersję można znaleźć na stronie mpg123 Oliver'a Fromme'a.

  22..33..22..

  mmaappllaayy 11..22

  Ten odtwarzacz MPEG audio obsługuje tylko Layer I i II. Obsługuje 16
  bitowe karty dźwiękowe pod Linuxem.

  Złużywa dosyć dużo czasu procesora, ok. 55% na Pentium 60MHz. Dźwięk
  jest niemożliwy do słuchania na 486 66MHz, ponieważ procesor nie może
  nadążyć z dźwiękiem. Jeżeli to ci się zdarzy, spróbuj odtwarzać tylko
  jedną stronę strumienia audio (opcją -l lub -r), zamiast domyślnego
  stereo.

  Mała zmiana w jednym z plików może być potrzebna do skompilowania
  programu.  Musisz dodać taką linię na początek pliku configuration.sh.

       #! /bin/sh

  Autorem jest Tobias Bading (bading@cs.tu-berlin.de).  maplay 1.2 można
  znaleźć na anonimowym FTP na ftp.cs.tu-berlin.de z
  /pub/multimedia/maplay1.2/maplay1_2.tar

  22..33..33..

  mmaappllaayy 11..33bb

  To jest nieoficjalna modyfikacji (tzn. nie przez oryginalnego autora)
  maplay'a 1.2, może działać z o wiele mniejszym obciążeniem procesora.
  Udaje się jej to głównie przez używanie wyjścia u-law na innych
  platformach poza SPARC'em. Zauważ, że używa wyjścia u-law domyślnie,
  więc jakość dźwięku jest niższa.

  Modyfikacje były przeprowadzone przez Orlando Andico
  (orly@gibson.eee.upd.edu.ph).

  Program można znaleźć na anonimowym FTP na sunsite.unc.edu z katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/players/maplay-1.3b-Linux.tar.gz.

  22..33..44..

  mmaappllaayy33

  To jest kolejny krewny maplay'a 1.2. Dodaje obsługę formatu MPEG Layer
  3. W tej chwili ma pewne błędy w odtwarzaniu (możesz słyszeć
  skrzeczące odgłosy). Możesz pobawić się opcjami żeby to zmienić.
  Modyfikacje były przeprowadzone przez Timo Jantunen'a
  (timo.jantunen@hut.fi lub jeti@cc.hut.fi. Mówi, że może być używany
  darmowo, ale zarabianie nim pieniędzy nie jest dozwolone.  Jakkolwiek
  nie jestem całkowicie przekonany o poprawności praw autorskich,
  ponieważ oryginalny maplay jest na Licencji Publicznej GNU (GNU
  General Public License), która nie pozwala zmodyfikowanym pracom mieć
  innych praw autorskich.

  Program może być znaleziony na anonimowym FTP na sunsite.unc.edu z
  katalogu /pub/Linux/apps/sound/players/maplay3.tar.gz.

  22..33..55..

  ssppllaayy

  Ten odtwarzacz (_w_e_r_s_j_a _b_e_t_a) jest kolejnym krewnym maplay'a 1.2
  (właściwie jest krewnym maplay'a 1.2+, który jest Windows'owym krewnym
  maplay'a 1.2).  Dodaje obsługę strumieni MPEG Layer 3. Może też
  odtwarzać pliki WAV.  Może także odtwarzać strumienie audio przez
  połączenie HTTP.

  Inna opcja splay'a, to możliwość używania go jako biblioteki (na
  licencji GPL), więc może być używany w innych programach. Próbuje też
  polepszyć wydajność przez używanie grupowania (threading)
  (potrzebujesz pthread, żeby używać tą opcję) i trochę assemblera w
  kodzie.

  Splay używa interfejsu linii komend i opcjonalnego X'owego (który
  używa QT).

  Jeżeli nie działa po kompilacji (np. zwraca błąd segmentacji), spróbuj
  skompilować go jeszcze raz bez grupowania (threading).

  Autorem jest Jung Woo-jae (jwj95@eve.kaist.ac.kr).

  Program można znaleźć na stronie domowej splay'a.

  22..33..66..

  SSaajjbbeerr JJuukkeebbooxx

  Ten program jest odtwarzaczem MPEG z graficznym interfejsem
  użytkownika.  Jest oparty na splay'u, więc obsługuje powłoki MPEG do
  III.  Może też odtwarzać strumienie MPEG w czasie rzeczywistym, ze
  strumieniem podawanym przez HTTP. Jest także łatwy do skonfigurowania.

  Używa bibliotek QT toolkit (w wersji 1.2<). Używa też LinuxThreads
  (załączone binaria działają tylko z wersją 0.5).

  Autorem jest Joel Lindholm (wizball@kewl.campus.luth.se).

  Najnowszą wersję można znaleźć na anonimowym FTP na
  kewl.campus.luth.se z katalogu /pub/jukebox.

  22..33..77..

  aammpp

  Ten odtwarzacz MPEG audio (_w_e_r_s_j_a _b_e_t_a) obsługuje tylko MPEG Layer 3.
  Może odtwarzać bezpośrednio do karty dźwiękowej i do plików PCM lub
  WAV. Daje też dosyć duży ładunek dla procesora (około 60% na Pentium
  133MHz).

  Został napisany przez Tomislav'a Uzelac'a (tuzelac@rasip.fer.hr).
  Może być darmowo używany i rozpowszechniany, dotąd, dokąd nie będzie
  sprzedawany komercyjnie bez zezwolenia (załączanie go na CD-ROM'ach z
  darmowym oprogramowaniem jest dozwolone).

  Można go znaleźć na anonimowym FTP na ftp.rasip.fer.hr z katalogu
  /pub/mpeg/amp-0.7.3.tgz.

  22..33..88..

  XXAAuuddiioo

  Ta biblioteka (_a_l_f_a) została napisana jako szybka implementacja
  bibliotek dekodowania MPEG audio, do użycia w różnych interfejsach
  GUI.  Obsługuje powłoki I, II i III. Może losowo pobierać dane ze
  strumieni.  Interfejs linii komend jest załączony. Wersja Motif
  (Lesstif) jest też załączona w wersji pod Linuxa.

  Autorzy to Gilles Boccon-Gibod, Alain Jobart i inni.  Wykończenia
  (front-ends) biblioteki mogą być darmowo pobierane.  Biblioteka sama w
  sobie musi być licencjonowana (dostępna jest licencja źródłowa i
  binarna).

  Wykończenia tej biblioteki mogą być ściągnięte ze strony domowej
  XAudio.

  22..33..99..

  LLaayyeerr 33 SShhaarreewwaarree EEnnccooddeerr//DDeeccooddeerr

  Właściwie jest to konwerter, który przekształca strumienie audio MPEG
  Layer 3 w WAV, AIFF, SND, AIFC lub po prostu czyste PCM. Wersja pod
  Linuxa nie kieruje wyjścia bezpośrednio do karty dźwiękowej. Trzeba
  najpierw skonwertować plik do innego formatu.

  Jakkolwiek, jeżeli spróbjesz odtworzyć skonwertowany plik używając
  sox'a, otrzymasz prawdopodobnie tylko szum, poniewać porządek słów (to
  taki rodzaj "liczby" komputerowej - przyp. Tygrys) w próbkach PCM nie
  jest poprawny (przynajmniej na platformach Intelowych). Musisz odpalić
  sox'a z opcją -x, żeby pozbyć się tego problemu. Ale niektóre
  odtwarzacze nie muszą być zawiadomione, że porządek słów jest zły,
  więc nie musisz się o to martwić.

  Jeżeli masz naprawdę szybki komputer (prawdopodobnie co najmniej
  Pentium 100MHz), możesz spróbować odtwoezyć strumienie MPEG Layer 3
  bezpośrednio, bez potrzeby skonwertowania dźwięku na inny format, tak
  jak w następującym przykładzie (przyjmuje on, że używasz sox'a i
  odtwarzasz próbkę 44.1kHz stereo).

       $ l3dec foo.mp3 -sto | play -t raw -x -u -w -c 2 -r 44100 -

  Liczba po -r jest częstotliwością próbkowania strumienia audio, a
  liczba po -c zależy od tego, czy to ma być mono, stereo, czy nawet
  kwadro. Jeżeli to wygląda zbyt skomplikowanie, możesz użyć skryptu lub
  aliasu.

  To jest shareware z prawami autorskimi Fraunhofer-IIS. Wersja demo pod
  Linuxa na systemy x86 może być ściągnięta z anonimowego FTP na
  ftp.fhg.de z katalogu /pub/layer3. Wersja demo konwertuje tylko
  strumienie Layer 3.

  22..44..  WWAAVV

  Cytując ze strony podręcznika man sox'a:

       Wydają się być podobne do plików IFF, ale nie takie same.
       Są oryginalnym formatem dźwiękowym Windows 3.1. Oczywiście
       Windows 3.1 jest tak ważne dla przemysłu komputerowego, że
       musiało mieć własny format plików dzwiękowych.

  Mają zazwyczaj rozszerzenie .wav

  22..44..11..

  wwaavvppllaayy

  Ten program obsługuje odtwarzanie i nagrywanie w formacie WAV.  Używa
  blokowania (locking), więc tylko jeden dźwięk może być odtwarzany w
  danej chwili. Jego możliwości blokowania mogą też być użyte oddzielnie
  od jego możliwości odtwarzania dźwięku.

  Jako dodatek do interfejsu linii komend, ma także interfejs Motif,
  który może być używany z Lesstif'em.

  Był początkowo napisany przez Andre Fuechsel'a (af1@irz.inf.tu-
  dresden.de), ale został całkowicie przepisany przez Warren'a W. Gay'a
  (bx249@freenet.toronto.on.ca lub wwg@ica.net).

  Można go znaleźć na anonimowym FTP z sunsite.unc.edu w katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/players/wavplay-1.0.tar.gz.

  22..55..  IInnnnee rrzzeecczzyy

  Ta sekcja opisuje rzeczy, które odtwarzają formaty dźwięku nie
  zasługujące na oddzielną sekcję (np. formaty mające tylko jeden
  odtwarzacz), lub odtwarzacze obsługujące kilka formatów.

  22..55..11..

  ssooxx

  Ten program jest właściwie konwerterem, zamienia jednen format dźwięku
  na drugi. Jakkolwiek, niektóre wersje sox'a, przywoływane komendą
  play, odtwarzają dźwięk. (Aplikacja play w Sound HOWTO prawdopodobnie
  odnosi się do tego). Obsługuje czyste (bez nagłówka) binaria i dane
  tekstowe , Pliki Dźwiękowe IRCAM, .voc Sound Blaster'a, formaty
  Sndtool'a i Sounder'a, .snd NeXT'ta RIFF/WAV Windows 3.1,

  Gdzieś w kernelu 1.3.6x, musisz dokonać małej zmiany w jednym pliku,
  żeby dźwięk był odtwarzany bezpośrednio. Musisz zmienić linię 179 w
  pliku sbdsp.c z

       if (abuf_size < 4096 || abuf_size > 65536) {

  na

       if (abuf_size < 1 || abuf_size > 65536) {

  Ale może nie będziesz musiał tego robić. Jednak zrobienie tego nic nie
  zepsuje.

  Został napisany przez wielu ludzi i może być użyty w każdym
  przeznaczeniu.

  Można go znaleźć na anonimowym FTP na sunsite.unc.edu w katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/convert/Lsox-linux.tar.gz.

  Nowsza wersja, której autorem jest Chris Bagwell
  (cbagwell@sprynet.com) (oparta na najnowszej wesji gamma oryginalnego
  sox'a, z załączoną powyższą poprawką) może być ściągnięta przez
  anonimowe FTP na sunsite.unc.edu z katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/convert/sox-11gamma-cb3.tar.gz.

  22..55..22..

  bbppllaayy

  Ten program (_w_e_r_s_j_a _b_e_t_a) odtwarza czyste audio, WAV i VOC. Może też
  nagrywać takie pliki. Używa różnych technik do osiągnięcia najwyższej
  możliwej prędkości, a więc może chodzić przystępnie nawet na wolnych
  maszynach.  Jedna z tych technik wymaga, żeby zainstalowane programy
  miały identyfikator setuid root. Jeżeli koniecznie chcesz tego używać,
  możesz użyć paczki Debiana, której autorem jest Ian Jackson
  (ijackson@gnu.org), która wyłącza funkcję potrzebującą bitu setuid.

  Autorem jest David Monro (davidm@gh.cs.usyd.edu.au).

  Można go znaleźć na anonimowym FTP na sunsite.unc.edu w katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/players/bplay-0.96.tar.gz.

  22..55..33..

  SSIIDDPPLLAAYY

  Ten program emuluje układ SID (Sound Interface Device, MOS 6581) i MPU
  (Micro Processor Unit, MOS 6510) Commodore'a 64. Jest więc w stanie
  załadować i uruchomić programy w kodzie maszynowym C64 wydające
  dźwięki lub muzykę. Głównie są to fragmenty kodu i danych, które
  zostały wyciągnięte (ripped) z gier i programów demonstracyjnych i
  przesłane bezpośrednio z C64.

  Standardowo używa linii komend. Są też interfejsy Tk i QT, dostępne
  oddzielnie z głównej paczki.

  Sidplay jest nadzorowany przez Michael'a Schwendt'a
  (sidplay@geocities.com).

  Jest dostępny ze strony domowej SIDPLAY'a.

  22..55..44..

  RReeaallAAuuddiioo PPllaayyeerr

  Pozwala ci słuchać dźwięku, zapisanego w odpowiednim formacie, w
  czasie rzeczywistym przez Internet bez pobierania całego pliku. Może
  być użyty oddzielnie, ale tak naprawdę jest przeznaczony do użytku z
  przeglądarką web (najlepiej obsługiwane są Mosaic i Netscape). Nie
  może być używany bez X'ów (nie możesz używać go z Lynxem na konsoli
  tekstowej).

  Autorem jest firma Progressive Networks, Inc. Program nie może być
  rozpowszechniany, modyfikowany itp. Zajrzyj do licencji, żeby uzyskać
  dokładne informacje o tym, co możesz robić. Program można ściągnąć ze
  strony domowej RealAudio.

  22..55..55..

  ccaatt

  Ktoś może pomyśleć co cat, czasami nadużywane narzędzie wypisujące,
  może mieć wspólnego z odgrywaniem dźwięku. Pokażę jak można to
  zużytkować na przykładzie.

       $ cat sample.voc > /dev/dsp
       $ cat sample.wav > /dev/dsp
       $ cat sample.au > /dev/audio

  Wykonanie cat'a pliku .au na urządzenie /dev/audio będzie zwykle
  działać, a jeżeli będziesz miał szczęście, porządek bajtów w pliku
  będzie odpowiedni do twojej platformy itp., uda się nawet "zcatowanie"
  pliku PCM (takiego jak /dev/audio czy /dev/dsp) na urządzenie
  /dev/dsp.

  To wcale nie jest bezużyteczny sposób wykorzystania cat'a.  Może być
  przydatny np. jeżeli masz plik dźwiękowy nie rozpoznawany przez twoje
  programy, a wiesz, że używa próbek PCM, możesz mieć przybliżone
  wyobrażenie tego, jak plik brzmi (jeżeli będziesz miał szczęście).
  (kurczę, nie pisze skąd to wziąć ;-) - przyp. Tygrys)

  33..  IInnnnee pprrzzyyddaattnnee nnaarrzzęęddzziiaa ddźźwwiięękkoowwee

  Ta sekcja nie ma bezpośrednio nic wspólnego z odtwarzaniem plików
  dźwiękowych.  Jest to raczej kolekcja narzędzi, które mogą być
  przydatne.

  33..11..

  vvoolluummee

  To jest prosty interfejs linii komend, który kontroluje głośność (co
  innego mogłoby to być?). Ma też oddzielny program z interfejsem Tcl/Tk
  załączonym w paczce, służącym do kontrolowania głośności i odtwarzania
  plików .au.  Jest też załączony bardzo prosty odtwarzacz CD Tcl/Tk.

  Jest to Freeware napisany przez Sam'a Lantinga'ę
  (slouken@cs.ucdavis.edu).

  Można go znaleźć na anonimowym FTP na sunsite.unc.edu w katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/soundcard/volume-2.1.tar.gz.

  33..22..

  SSoouunndd SSttuuddiioo

  To jest aplikacja Tcl/Tk zapewniająca odtwarzanie, nagrywanie i edycję
  cyfrowego dźwięku używając sox'a. Zawiera sox'a w swojej dystrybucji,
  żeby uniknąć problemów z kompatybilnością.

  Program został napisany przez Paul'a Sharpe'a i N. J. Bailey'a
  (N.J.Bailey@leeds.ac.uk).  Może być darmowo używane i
  rozpowszechniane, jeżeli zostanie wysłana kartka pocztowa. (greetsy i
  widoczek dla autorów :-) - przyp. Tygrys)

  Można go znaleźć na stronie domowej Sound Studio.

  33..33..

  TTiicckkllee MMuussiicc

  Ta (_w_e_r_s_j_a _b_e_t_a, Tcl/Tk) przeglądarka plików muzycznych pozwala
  odtwarzać różne formaty dźwięku dotąd, dokąd odpowiednie programy
  odtwarzające są zainstalowane na twoim systemie. Standardowo moduły
  odtwarza gmod, a pliki MIDI mp (możesz zmienić źródła, żeby używać
  innych programów).

  Został napisany przez Shannon Hendrix (shendrix@pcs.cnu.edu lub
  shendrix@escape.widomaker.com).

  Można go ściągnąć przez anonimowe FTP na sunsite.unc.edu z katalogu
  /pub/Linux/apps/sound/players/tmusic-1.0.tar.gz.

  44..  OOddnnoośśnniikkii

  1. Dokumentacja załączona z aplikacjami opisanymi w tym dokumencie

  2. Linux Sound HOWTO. Można je znaleźć w Linux Documentation Project.
     (Polska wersja znajduje się w Projekcie JTZ.)

  3. Strony MIDI i dźwięku w Linuxie

  4. MPEG Audio Layer 3 FAQ

  5. Programmer's Guide to OSS

  6. Strona domowa SoX

  55..  OOdd ttłłuummaacczzaa

  Zdaję sobie sprawę, że jest tu mnóstwo mniejszych lub większych
  błędów.  Jest to dopiero wersja 1.0 - vis major, błędy muszą być...
  :-) Jeżeli jakieś znajdziesz, daj mi znać.

  Prawa autorskie tłumaczenia - (C)1998 tygrys@fidonet.org.pl.