  Linux AX25-HOWTO, Radio Amatorskie.
  Terry Dawson, VK2KTJ, terry@perf.no.itg.telecom.com.au.
  v1.4, 2 Marca 1997.
  BBeenneeddiicctt PP.. BBaarrsszzcczz,, KKBB22QQZZVV ppoosseeiiddoonn@@zziipplliinnkk..nneett -- ttłłuummaacczzee­­
  nniiee nnaa ppoollsskkii,, ww11..44..
  DDaattaa ttłłuummaacczzeenniiaa:: 2288 kkwwiieettnniiaa,, 11999977..

  System Operacyjny Linux jest chyba jedynym na świecie systemem opera­
  cyjnym, który szczyci się standardową i rodzimą obsługą protokołu
  AX.25 dla packet radio używanego przez operatorów Radia Amatorskiego
  po całym świecie. Dokument ten jest poświęcony temu jak zainstalować i
  skonfigurować tę obslugę.
  ______________________________________________________________________

  Table of Contents:

  1.      Wstęp

  1.1.    Zmiany w stosunku do poprzednich wersji

  1.2.    Inne dokumentacje na ten temat

  2.      Gdzie znaleźć najnowszą wersję tego dokumentu

  3.      Protokoły dla Packet Radio a Linux

  3.1.    Jak to wszystko działa?

  4.      Składniki oprogramowania AX.25/NetRom.

  4.1.    Gdzie znaleźć jądro, narzędzia i zespół programów
  narzędziowych?

  4.1.1.  Źródła jądra

  4.1.2.  Narzędzia sieciowe

  4.1.3.  Programy narzędziowe AX.25

  5.      Instalacja oprogramowania AX.25/NetRom.

  5.1.    Kompilacja jądra.

  5.1.1.  Co jest nowego w jądrach 2.0.*+ModuleXX i 2.1.* ?

  5.2.    Narzędzia do ustawiania sieci

  5.2.1.  Budowa standardowej wersji net-tools.

  5.3.    Pogramy narzędziowe AX.25

  6.      Najpierw o znakach radioamatorkich , adresach,  itp.

  6.1.    Czym są owe T1, T2, T3 i inne rzeczy?

  6.2.    Parametry, które dają się konfigurować w trakcie pracy.

  7.      Konfigurowanie portu AX.25.

  7.1.    Jak utworzyć plik /etc/ax25/axports?

  7.2.    Jak utworzyć interfejsy sieciowe AX.25?

  7.2.1.  Jak dołączyć urządzenie KISS?

  7.2.1.1.        Konfigurowanie urządzeń TNC o dwóch portach.

  7.2.2.  Jak doczepić urządzenie Baycom

  7.2.3.  Jak ustawić parametry dostępu do kanału AX.25?

  7.2.4.  Jak doczepić urządzenie DźwiękoModem?

  7.2.4.1.        Konfigurowanie karty dźwiękowej.

  7.2.4.2.        Jak ustawić interfejs DźwiękoModemu?

  7.2.4.3.        Jak ustawić parametry dostępu do kanału AX.25?

  7.2.4.4.        Ustalenie poziomu audio i dostrojenie sterownika

  7.2.4.5.        Przygotowanie części AX.25 jądra do wykorzystania
  DźwiękoModemu.

  7.2.5.  Jak dołaczyć urządzenie z kartą PI?

  7.2.6.  Jak doczepić urządzenie z kartą PacketTwin.

  7.2.7.  Jak doczepić generyczne urządzenie SCC?

  7.2.7.1.        Gdzie uzyskać i jak zbudować pakiet do narzędzi
  konfiguracyjnych?

  7.2.7.2.        Jak skonfigurować sterownik do twojej karty?

  7.2.7.2.1.      Ustawienie parametrów sprzętu.

  7.2.7.3.        Konfiguracja kanału.

  7.2.7.4.        Używanie sterownika.

  7.2.7.5.        Narzędzia 'sccstat' oraz 'sccparam'.

  7.2.8.  Jak utworzyć urządzenie BPQ z ethernetem?

  7.2.9.  Ustawienie węzła BPQ do współpracy z obsługą AX.25 pod
  Linuxem.

  7.3.    Ustawienie parametrów operacyjnych dla interfejsu AX.25

  7.4.    Ustawieniu routingu AX.25.

  8.      Ustawianie interfejsu AX.25 do pracy w TCP/IP.

  9.      Ustawienie portu dla NetRom.

  9.1.    Edycja pliku /etc/ax25/nrports

  9.2.    Ustawienie pliku /etc/ax25/nrbroadcast

  9.3.    Jak utworzyć interfejs sieciowy dla NetRom.

  9.4.    Odpalenie demona NetRom.

  9.5.    ustawienie routingu dla NetRom

  10.     Ustawienie interfejsu NetRom dla pracy w TCP/IP.

  11.     Ustawienie portu Rose

  11.1.   Ustawienie pliku /etc/ax25/rsports.

  11.2.   Jak doczepić sieciowy interfejs Rose?

  11.3.   Ustawienie routingu dla Rose.

  12.     Łączności AX.25/NetRom/Rose.

  13.     Ustawienie Linuxa do przyjmowania łączności.

  13.1.   Edycja pliku  /etc/ax25/ax25d.conf.

  13.2.   Prosty przykład pliku  ax25d.conf file.

  13.3.   Uruchamianie demona ax25d.

  14.     Ustawienie węzła.

  14.1.   Utworzenie pliku /etc/ax25/node.conf.

  14.2.   Utworzenie pliku /etc/ax25/node.perms.

  14.3.   Ustawienie węzła, aby był uruchamiany z ax25d.

  14.4.   Ustawienie węzła, aby był uruchamiany z 'inetd'.

  15.     Ustawienie programu axspawn.

  15.1.   Utworzenie pliku  /etc/ax25/axspawn.conf.

  16.     Ustawienie PMS.

  16.1.   Utworzenie pliku  /etc/ax25/pms.motd.

  16.2.   Utworzenie pliku /etc/ax25/pms.info.

  16.3.   Kojarzenie znaków AX.25 z kontami użytkowników

  16.4.   Dodanie PMS do pliku /etc/ax25/ax25d.conf.

  16.5.   Sprawdzenie PMS'a

  17.     Ustawienie programów user_call.

  18.     Kojarzenie znaków AX.25 z kontami użytkowników Linuxa.

  19.     Jak połączyć sieciowe oprogramowanie NOS z jądrem linuxa?

  19.1.   Łączenie NOS-a i Linuxa za pomocą 'fajki'.

  20.     Zapisy w pliku /proc.

  21.     Przykładowe konfiguracje.

  21.1.   Mała sieć z linuxem jako routerem dla lokalnej sieci radiowej

  21.2.   Konfiguracja przykładowa dla bramki z enkapsulacją IPIP.

  22.     Programowanie warstwy sieciowej AX.25, NetRom i Rose.

  22.1.   Rodziny adresów.

  23.     Pliki nagłówkowe.

  23.1.   Kwestia znaków i przykłady.

  24.     Dyskusja związana z Radiem Amatorskim i Linuxem.

  25.     Podziękowania.

  26.     Prawa autorskie.

  27.     Od tłumacza.

  27.1.   Podziękowania.
  ______________________________________________________________________

  11..  WWssttęępp

  Dokument ten był początkowo załącznikiem do HAM-HOWTO ale urósł za
  bardzo, aby można go było w ten sposób nadal pisać. Dokument ten
  opisuje w jaki sposób zainstalować i skonfigurować rodzimą obsługę
  protokołów AX25, NetRom oraz Rose na Linuxie. Podano tutaj kilka
  typowych konfiguracji, które mogą posłużyć jako model do dalszej
  pracy.

  Wersje protokołów radia amatorskiego pod Linuxem są bardzo elastyczne.
  Dla ludzi, którzy nie są zbytnio zapoznani z systemem operacyjnym
  Linux proces konfiguracji wydawać się może uciążliwy i skomplikowany.
  Zajmie ci to trochę czasu zanim zrozumiesz w jaki sposób wszystko ze
  sobą pasuje. Konfiguracja jest bardzo trudna jeśli wpierw nie
  zapoznasz się z Linuxem ogólnie. Nie oczekuj, że uda ci się przejść z
  jakiegoś środowiska do Linuxa bez zapoznania się uprzednio z samym
  Linuxem.

  11..11..  ZZmmiiaannyy ww ssttoossuunnkkuu ddoo ppoopprrzzeeddnniicchh wweerrssjjii

     DDooddaattkkii..
        dołączyłem informacje o łatce dla modułów. Dodałem parę ogólnych
        informacji o strukturze jądra.

     PPoopprraawwkkii..
        Poprawiłem konfiguracje ax25d - podziękowania dla John Tanner,
        VK2ZXQ. Poprzestawiałem mnóstwo rzeczy, powinno teraz być
        bardziej logicznie.

     DDoo zzrroobbiieenniiaa..
        Poprawić sekcję o SCC, obecna jest chyba zła. Rozwinąć sekcję
        programowania. Dodać odnośniki do dokumentacji źródeł AX25 i
        NetRom.

  11..22..  IInnnnee ddookkuummeennttaaccjjee nnaa tteenn tteemmaatt

  Jest wiele związanych z tym tematem dokumentów. Jest sporo dokumentów
  traktujących o sprawach sieciowych pod Linuxem w sposób bardziej
  ogólny, które bardzo polecam ponieważ pomogą ci one w twoich wysiłkach
  i dadzą ci głebszy wgląd w inne możliwe konfiguracje.

  Oto one:

  HAM-HOWTO <http://sunsite.unc.edu/LDP/HOWTO/HAM-HOWTO.html>

  Ethernet-HOWTO <http://sunsite.unc.edu/LDP/HOWTO/Ethernet-HOWTO.html>

  NET-3-HOWTO
  <http://www.ippt.gov.pl/~ppogorze/JTZ/html/NET-3-HOWTO.pl.html>
  22..  GGddzziiee zznnaalleeźźćć nnaajjnnoowwsszząą wweerrssjjęę tteeggoo ddookkuummeennttuu

  Najlepszym miejscem do znalezienia ostatniej wersji tego dokumentu
  jest Archiwum Linux Documentation Project. Linux Documentation Project
  prowadzi Web Server i dokument niniejszy pojawia się tam jako The
  AX25-HOWTO <http://sunsite.unc.edu/LDP/HOWTO/AX25-HOWTO.html>. Możesz
  też skontaktować się ze mną ale zwykle przekazuję ostatnie wersje tego
  dokumentu koordynatorowi projektu LDP, więc jeśli go tam nie ma to są
  duże szanse, że jeszcze go nie skończyłem.

  33..  PPrroottookkoołłyy ddllaa PPaacckkeett RRaaddiioo aa LLiinnuuxx

  Protokół _A_X_._2_5 oferuje dwa tryby operacji: connected i connectionless.
  Używany jest albo do połączeń typu stacja-do-stacji albo jako medium
  dla innych protokołow takich jak TCP/IP lub NetRom.

  Podobny jest w swej strukturze do X.25 level 2 z pewnymi
  modyfikacjami, które czynią go bardziej użytecznym do pracy w
  środowisku radia amatorskiego.

  Protokół _N_e_t_R_o_m jest próbą pełnego protokołu sieciowego i w swej
  najniższej warstwie używa AX.25 jako protokołu typu datalink.
  Dostarcza on sieciowej warstwy, która jest adaptowaną formą AX.25.
  Protokół NetRom cechuje się dynamicznym routingiem, posiada też
  funkcję pseudonimów dla węzłów.

  Protokół _R_o_s_e został wynaleziony i po raz pierwszy zastosowany przez
  Tom'a Moulton, W2VY, i jest wariacją protokołu X.25 w warstwie packet.
  Pomyślany jest tak, że AX.25 jest jego warstwą typu datalink. Sam
  również dostarcza warstwę sieciową. Adresy Rose przyjmują formę 10
  cyfrowych numerków. Pierwsze cztery cyfry stanowią Data Network
  Identification Code (DNIC) i wzięte zostały z załącznika B z zaleceń
  CCITT X.121. Więcej informacji na temat protokołu Rose można uzyskać z
  Serwera RATS.

  Początkowo, wczesne oprogramowanie AX.25 współpracujące z jądrem
  Linuxa wypracował Alan Cox. Następnie Jonathon Naylor przejął
  rozwijający się projekt dodając obługę NetRomu i Rose; obecnie on
  właśnie zajmuje się opracowywaniem źródeł AX.25 współpracujego z
  jądrem Linuxa. DAMA zostało napisane przez Joerg Reuter. Obsługę karty
  dźwiękowej jako modemu oraz modem Baycom dodał Thomas Sailor. Programy
  narzędziowe AX.25 są obecnie prowadzone przeze mnie.

  Linux obsługuje TNC w trybie KISS (Terminal Node Controllers), kartę
  Ottawa PI, kartę Gracillis PacketTwin oraz inne oparte na scalaku SCC
  Z8530, modem Baycom zarówno seryjny jak i równoległy. Nowy, od
  Tomasza, sterownik DźwiękoModemu obsługuje karty dźwiękowe SoundBlaser
  oraz te zbudowane w oparciu o Crystal chipset.

  Programy użytkownika zawierają prosty PMS (Personal Message System),
  program latarnie, liniowy program 'call' do połaczeń, 'listen'
  przykładowy program do uchwycenia surowych ramek AX.25 na poziomie
  interfejsu, oraz programy do konfiguracji NetRomu. Załączono również
  program, ktory jest jakby serwerem AX.25 przechwytującym i
  rozprowadzającym wchodzące połączenia; jest też demonik dla NetRomu,
  który wykonuje całą czarną robotę dla obsługi protokołu NetRom.

  33..11..  JJaakk ttoo wwsszzyyssttkkoo ddzziiaałłaa??

  AX.25 pod Linuxem jest zupełnie nową implementacją. Choć na pozór
  wygląda podobnie do NOS, BPQ lub innych implementacji AX.25 to jednak
  nie przypomina żadnej z nich ani nie jest identyczną z żadną z nich.
  AX.25 pod Linuxem można skonfigurować tak, że będzie zachowywać się
  niemalże tak jak inne implementacje AX.25 ale proces konfiguracyjny
  jest bardzo odmienny.

  Aby dopomóc ci w sposobie myślenia przy konfigurowaniu, sekcja ta
  stara się wyjaśnić niektóre strukturalne cechy AX.25 oraz umieszcza je
  w ogólnej strukturze Linuxa.

  UUpprroosszzcczzoonnyy sscchheemmaatt wwaarrssttww pprroottookkoołłóóww ssiieecciioowwyycchh.

         -----------------------------------------------
         | AF_AX25 | AF_NETROM |  AF_INET    | AF_ROSE |
         |=========|===========|=============|=========|
         |         |           |             |         |
         |         |           |    TCP/IP   |         |
         |         |           ----------    |         |
         |         |   NetRom           |    | Rose    |
         |         -------------------------------------
         |            AX.25                            |
         -----------------------------------------------

  Schemat ten ilustruje poprostu, że NetRom, TCP/IP i Rose wszystkie
  razem rezydują na protokole AX.25 ale że każdy z nich traktowany jest
  osobno u poziomu programowania na interfejsie. Nazwy 'AF' to nazwy
  nadawane dla _A_d_d_r_e_s_s _F_a_m_i_l_y każdego z tych protokołów podczas pisania
  dla nich programów. Ważne tutaj jest to, że konfiguracja urządzenia
  AX.25 kluczowo wpływa na to jak będą konfigurowane NetRom, Rose oraz
  TCP/IP.

  SScchheemmaatt mmoodduułłóóww ww iimmpplleemmeennttaaccjjii ssiieecciioowweejj LLiinnuuxxaa

    ----------------------------------------------------------------------------
     User    | Programs  |   call        node    ||  Daemons | ax25d  mheardd
             |           |   pms         mheard  ||          | inetd  netromd
    ----------------------------------------------------------------------------
             | Sockets   | open(), close(), listen(), read(), write(), connect()
             |           |------------------------------------------------------
             |           |    AF_AX25   |  AF_NETROM  |   AF_ROSE   |  AF_INET
             |------------------------------------------------------------------
    Kernel   | Protocols |    AX.25     |   NetRom    |     Rose    | IP/TCP/UDP
             |------------------------------------------------------------------
             | Devices   |    ax0,ax1   |  nr0,nr1    | rose0,rose1 | eth0,ppp0
             |------------------------------------------------------------------
             | Drivers   |  Kiss   PI2   PacketTwin   SCC   BPQ     | slip ppp
             |           |      Soundmodem      Baycom              | ethernet
    ----------------------------------------------------------------------------
    Hardware | PI2 Card, PacketTwin Card, SCC card, Serial port, Ethernet Card
    ----------------------------------------------------------------------------

  Ten schemat jest troszeczkę bardziej ogólny od pierwszego. Stara się
  on ukazać zależność pomiędzy programami narzędziowymi, jądrem oraz
  sprzętem. Pokazuje też zależność pomiędzy interfejsem programowania
  gniazd dla aplikacji, właściwymi modułami protokołów, interfejsami
  sieciowymi jądra, oraz sterownikami urządzeń. Każdy element schematu
  polega na tym elemencie, który jest poniżej niego samego i konfigu­
  rację trzeba rozpoczynać od samego dołu w górę. Więc dla przykładu,
  jeśli chesz odpalać program _c_a_l_l to musisz również skonfigurować
  sprzęt, następnie upewnić się, że jądro posiada odpowiedni sterownik
  urządzenia, dalej musisz stworzyć właściwy interfejs sieciowy oraz, że
  jądro zawiera właściwy protokół, który oferuje odpowiedni dla programu
  _c_a_l_l interfejs programowania. W takiej hierarchii starałem się też
  rozłozyć ten dokument.

  44..  SSkkłłaaddnniikkii oopprrooggrraammoowwaanniiaa AAXX..2255//NNeettRRoomm..

  Oprogramowanie AX.25 składa się z trzech części: źrodeł jądra,
  narzędzi do konfiguracji sieci oraz programów narzędziowych.

  Wersje jądra Linuxa 2.0.xx zawierają w sobie pierwotnie sterowniki dla
  AX.25, NetRom, dla kart Z8530 SCC, PacketTwin i Gracillis. Zostały one
  znacząco udoskonalone w jądrach 2.1.xx. Niestety, pozostała część
  jądra 2.1.* czyni je bardzą chwiejnymi i nie nadają sie w takim stanie
  do załączenia w stabilnych wersjach jąder. Aby zaradzić temu
  problemowi, Jonathon Naylor przygotował zespół łatek, które oblugę
  protokołów radia amatorskiego w jądrach 2.0.xx wynoszą do poziomu
  standardu jąder 2.1.*. Jest to bardzą łatwe w zaaplikowaniu i
  wprowadza wachlarz usług, które są nieobecne w standardowych jądrach,
  np. obługę Rose.

  44..11..  GGddzziiee zznnaalleeźźćć jjąąddrroo,, nnaarrzzęęddzziiaa ii zzeessppóółł pprrooggrraammóóww nnaarrzzęęddzziioowwyycchh??

  44..11..11..  ŹŹrróóddłłaa jjąąddrraa

  Źródła jądra należy szukać w jego zwyczajnym miejscu:

  Obecna kopia zespołu łatek według Jonathon'a znajduje się na:

  44..11..22..  NNaarrzzęęddzziiaa ssiieecciioowwee

  Ostatnia wersja _a_l_p_h_a standardowych narzędzi sieciowych Linuxa
  obsługuje AX.25 i NetRom i można ją znależć tutaj:

  lub

  ftp://ftp.linux.org.uk/pub/linux/Networking/base/net-
  tools-1.32-alpha.tar.gz

  Ostani pakiet ipfwadm można znaleźć tu:

  44..11..33..  PPrrooggrraammyy nnaarrzzęęddzziioowwee AAXX..2255

  Istnieją dwie odmienne żyły programów narzędziowych AX.25. Jedna
  przeznaczona jest do pracy z jądrami 2.0.* a druga albo do jąder 2.1.*
  lub do kombinacji: jądro 2.0.28+łatka module10. Numer wersji pakietu
  ax25-utils wskazuje na najstarszą wersję jądra, z którą mogą pracować.
  Wybierz sobie taką wersję pakietu ax25-utils, która będzie pracować z
  jądrem twojego systemu.

  Programy narzędziowe dla 2.1.22 i późniejszych, oraz ax25-utils+module
  można znaleźć na domowej stronie Jonathon'a Naylor:

  ftp://ftp.cs.nott.ac.uk/jsn/ax25-utils-2.1.22b.tar.gz

  lub na:

  ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/apps/ham/ax25/ax25-utils-2.1.22b.tar.gz

  Starsze narzędzia, zdolne do pracy z niepołatanym jądrem 2.0.29
  nazywają się ax25-utils-2.0.12c.tar.gz w tym samym miejscu.

  55..  IInnssttaallaaccjjaa oopprrooggrraammoowwaanniiaa AAXX..2255//NNeettRRoomm..

  Aby w sposób udany zainstalować obsługę AX.25/NetRom na systemie Linux
  należy skonfigurować i zainstalaować właściwe jądro a następnie
  programy narzędziowe AX.25.

  55..11..  KKoommppiillaaccjjaa jjąąddrraa..

  Jeśli jesteś już zaznajomiony z kompilowaniem jądra na Linuxie to
  możesz pominąć tę sekcję, upewnij się tylko, że wybrałeś właściwe
  opcje dla jądra. Jeśli nie, to czytaj dalej.

  Normalnie, źródła jądra należy rozpakowywać będąc w katalogu /usr/src
  do podkatalogu zwanego linux. Aby to uczynić należy się zalogować jako
  root a następnie wykonać takie czynności:

         # cd /usr/src
         # mv linux linux.old
         # tar xvfz linux-2.0.29.tar.gz
         # tar xvfz ax25-module-12.tar.gz
         # patch -p0 < /usr/src/ax25-module-12/ax25-2.0.29-2.1.22.diff
         # cd linux

  Po tym jak rozpakowałeś i połatałeś jądro, musisz odpalić skrypt
  konfiguracyjny i zaznaczyć opcje, które odpowiadają układowi twojego
  sprzętu oraz te, które chcesz, aby były obecne w jądrze. Wystarczy
  napisać:

  # make config

  Jeśli wolisz metodę opartą o menu to można też spróbować:

  # make menuconfig

  Opiszę tutaj metodę zasadniczą, a ty wybierz taką jaka ci najbardziej
  odpowiada.  W obu przypadkach zostaniesz postawiony wobec pytań, na
  które trzeba odpowiedzieć "tak" lub "nie". (Zauważ, że można też
  odpowiedzieć naciśnięciem "M" jeśli używaż modułów w Linuxie. Dla
  uproszczenia jednak przyjmuję, że ich nie używasz, więc dokonaj
  właściwych poprawek jeśli jest przeciwnie.)

  Najbardziej zasadniczymi opcjami dla skonfigurowania AX.25 są:

    Code maturity level options  --->
        ...
        [*] Prompt for development and/or incomplete code/drivers
        ...
    General setup  --->
        ...
        [*] Networking support
        ...
    Networking options  --->
        ...
        [*] TCP/IP networking
        [?] IP: forwarding/gatewaying
        ...
        [?] IP: tunneling
        ...
        [?] IP: Allow large windows (not recommended if <16Mb of memory)
        ...
        [*] Amateur Radio AX.25 Level 2
        [?] Amateur Radio NET/ROM
        [?] Amateur Radio X.25 PLP (Rose)
        ...
    Network device support  --->
        [*] Network device support
        ...
        [*] Radio network interfaces
        [?] BAYCOM ser12 and par96 driver for AX.25
        [?] Soundcard modem driver for AX.25
        [?] Soundmodem support for Soundblaster and compatible cards
        [?] Soundmodem support for WSS and Crystal cards
        [?] Soundmodem support for 1200 baud AFSK modulation
        [?] Soundmodem support for 4800 baud HAPN-1 modulation
        [?] Soundmodem support for 9600 baud FSK G3RUH modulation
        [?] Serial port KISS driver for AX.25
        [?] BPQ Ethernet driver for AX.25
        [?] Gracilis PackeTwin support for AX.25
        [?] Ottawa PI and PI/2 support for AX.25
        [?] Z8530 SCC KISS emulation driver for AX.25
        ...

  Opcje, które oznakowałem jako '*' to te, na które musisz odpowiedzieć
  'Y' - tak. Reszta jest zależna od sprzętu, jaki posiadasz oraz od
  opcji, które sobie życzysz. Niektóre z tych opcji są opisane trochę
  poźniej, więc jeśli nie wiesz jeszcze czego chcesz to czytaj dalej a
  potem tutaj wróć.

  Po skończeniu konfiguracji jądra powinieneś teraz gładko skompilować
  jądro:

         # make dep
         # make clean
         # make zImage

  Upewnij się, aby skopiować plik arch/i386/boot/zImage tam gdzie być
  powinien oraz zrób edycje /etc/lilo oraz restartuj lilo, abyś fakty­
  cznie odpalił system z nowego jądra.

  55..11..11..  CCoo jjeesstt nnoowweeggoo ww jjąąddrraacchh 22..00..**++MMoodduulleeXXXX ii 22..11..** ??

  Jądra 2.1.* zawierają udoskonalone wersję niemalże wszyskich
  protokołów oraz sterowników. Najbardziej znaczące nowinki to:

       modularyzacja

       protokoły i sterowniki zostały zmodularyzowane tak, że można nimi do
       woli żąglować poleceniami insmod, rmmod. Redukuje to wymogi pamięciowe
       dla jądra przy sporadycznie używanych modułach oraz sprawia, że
       polowanie na pluskwy i pielęgancja są łatwiejsze.

       wszystkie sterowniki są teraz sterownikami sieciowymi

       wszelkie urządzenia jak Baycom, SCC, PacketTwin, Gracillis itp.
       oferują teraz normalny interfejs sieciowy, tzn. wyglądają teraz tak
       jak sterownik Ethernetu; nie wyglądają już tak jak TNC w trybie KISS.
       Na życzenie, można zbudować interfejs kiss do tych urządzeń przy
       pomocy programiku 'net2kiss'.

       usunięto pluskwy

       wiele pluskw zostało wykrytych i zniszczonych dodano też do
       sterowników i protokołów sporo nowych cech i funkcji.

  55..22..  NNaarrzzęęddzziiaa ddoo uussttaawwiiaanniiaa ssiieeccii

  Teraz, po wykompilowaniu jądra, powinieneś również skompilować nowe
  narzędzia do konfiguracji sieci. Przy ich pomocy będziesz mógł
  manipulować interfejsami sieciowymi oraz dodawać routing do tablic
  routingowych.

  Nowa wersja _a_l_p_h_a standardowego pakietu net-tools zawiera obsługę
  AX.25 i NetRom. Sprawdzałem to i wydaje się, że u mnie działa to
  świetnie.

  55..22..11..  BBuuddoowwaa ssttaannddaarrddoowweejj wweerrssjjii nneett--ttoooollss..

  Nie zapomnij przeczytać pliku Readme i zastosować się to wszelkich tam
  podanych wskazówek. Czynności jakie ja wykonałem, by skompilować net-
  tools to:

         # cd /usr/src
         # tar xvfz net-tools-1.32-alpha.tar.gz
         # cd net-tools-1.32-alpha
         # make config

  W tym stadium zaoferowane ci zostaną pytania podobnie jak przy kompi­
  lacji jądra. Upewnij się, aby zaznaczyć obsługę jakichkolwiek  pro­
  toków, które zamierzasz używać.W razie, gdybyś nie wiedział co
  odpowiedzieć, zaznacz "Y".

  Net-tools powinny skompilować się gładko ze źródłami jądra bez żadnych
  ostrzeżeń.  gdy kompilacja ustanie, wówczas wydaj polecenie:

  # make install

  to zainstaluje programy w ich właściwe miejsca.

  Jeśli planujesz używać usługę IP firewall to potrzebujesz ostatnich
  narzędzi ipfwadm do administracji ściany ogniowej. Narzędzie to
  podmienia starsze ipfw, które nie pracuje już z nowszymi jądrami.

  Programik ipfwadm skompilowałem w taki sposób:

         # cd /usr/src
         # tar xvfz ipfwadm-2.0beta2.tar.gz
         # cd ipfwadm-2.0beta2
         # make install
         # cp ipfwadm.8 /usr/man/man8
         # cp ipfw.4 /usr/man/man4

  55..33..  PPooggrraammyy nnaarrzzęęddzziioowwee AAXX..2255

  Po skompilowaniu i restarcie nowego jądra, potrzebujesz jeszcze
  skompilować programy narzędziowe. Aby skompilować programy narzędziowe
  należy wykonać takie czynności:

         # cd /usr/src
         # tax xvfz ax25-utils-2.1.22b.tar.gz
         # cd ax25-utils-2.1.22b
         # make config
         # make
         # make install

  Pliki zostaną zainstalowane pierwotnie do katalogu /usr w podkatalogi
  takie jak: bin, sbin, etc and man.

  Jeśli pokażą ci się ostrzeżenia podobnej treści:

    gcc -Wall -Wstrict-prototypes -O2 -I../lib -c call.c
    call.c: In function `statline':
    call.c:268: warning: implicit declaration of function `attron'
    call.c:268: `A_REVERSE' undeclared (first use this function)
    call.c:268: (Each undeclared identifier is reported only once
    call.c:268: for each function it appears in.)

  zatem powinieneś pozprawdzać czy masz na swoim systemie zainstalowany
  poprawnie pakiet ncurses. Skrypt konfiguracyjny stara się zlokalizować
  pakiet ncurses na twoim systemie w znanych katalogach. Niektóre jednak
  instalacje źle wpisują ncurses i skryp nie potrafi ich znaleźć.

  66..  NNaajjppiieerrww oo zznnaakkaacchh rraaddiiooaammaattoorrkkiicchh ,, aaddrreessaacchh,,  iittpp..

  Każdy port AX.25 lub NetRom na twoim systemie musi mieć przydzielony
  znak i przypięty do niego numeryczny identyfikator stacji. Rzeczy te
  konfigurujemy w plikach, które zostały opisane dalej. Niektóre
  implementacje AX.25, np. BPQ lub NOS, pozwalają na przypisanie tego
  samego znaku/indentyfikatora na obu portach AX.25 i NetRom. Linux na
  to nie pozwala z pewnych technicznych, skomplikowanych powodów. W
  praktyce, nie jest to taki wielki problem.

  Oznacza to, że przy konfigurowaniu trzeba być świadomy tych rzeczy i
  wziąć je pod uwagę:

  1. Każdy port ax.25 lub NetRom musi być konfigurowany z unikalnym
     znakiem/identyfikatorem.
  2. TCP/IP używać będzie tego znaku/identyfikatora, na którego porcie
     odbywa się odbiór i transmisja AX.25, tj. ten, który
     skonfigurowałeś w punkcie 1.

  3. NetRom używać będzie tego znaku/identyfikatora, który został mu
     przydzielony w jego własnym pliku konfiguracyjnym. Znak ten używany
     będzie tylko wówczas, gdy twój NetRom rozmawia z innym NetRomem.
     Nie jest to znak, ktory użytkownicy AX.25 mają używać przy
     wchodzeniu do twojego węzła. Więcej na ten temat powiemy dalej.

  4. Rose, pierwotnie, będzie używał znaku/identyfikatora należącego do
     portu AX.25 chyba, że wyraźnie zostanie przekonfigurowany
     poleceniem 'rsparms' na inny. Jeśli przydzielisz znak/identyfikator
     dla Rose poleceniem 'rsparms' wówczas Rose używać będzie tego znaku
     na wszystkich swych portach.

  5. Inne programy, takie jak 'ax25d' mogą słuchać na jakichkolwiek
     znakach/identyfikatorach i w dodatku można te znaki duplikować po
     wszelakich portach.

  6. Będąc ostrożny przy routingu, możesz nawet przyznac wszystkim
     portom ten sam adres IP.

  66..11..  CCzzyymm ssąą oowwee TT11,, TT22,, TT33 ii iinnnnee rrzzeecczzyy??

  Analogicznie, tak jak nie każdy radiooperator jest inżynierem, tak
  samo nie każda implementacja AX.25 jest zgodna ze standardem TNC2.
  Linux stosuje nomenklaturę, która różni się w pewnym względzie od tej,
  jakiej używałbyś,jeśli jedynym twoim doświadczeniem w packet radio
  byłby TNC. Podana niżej tablica powinna być pomocna w interpretacji
  czym są poszczególne elementy, które daje się konfigurować, zatem
  jeśli napotkasz je później w tym tekście pomoże ci to w ich
  zrozumieniu.

    -------------------------------------------------------------------
    Linux  | TAPR TNC | Description
    -------------------------------------------------------------------
    T1     | FRACK    | czas wyczekiwania przed retransmisją
           |          | niepotwierdzonej ramki
    -------------------------------------------------------------------
    T2     | RESPTIME | minimalny czas wyczekiwania na inną ramkę
           |          | przed transmisją potwierdzenia
           |          |
    -------------------------------------------------------------------
    T3     | CHECK    | czas wyczekiwania pomiędzy sprawdzeniami czy
           |          | lącze jest nadal aktywne
    -------------------------------------------------------------------
    N2     | RETRY    | ilość retransmisji zanim założymy, że lącze
           |          | padło
    -------------------------------------------------------------------
    Idle   |          | okres czasu, który łącze może stać bezczynnie
           |          | zanim zostanie zamknięte
    -------------------------------------------------------------------
    Window | MAXFRAME | maksymalna liczba niepotwierdzonych,
           |          | wytransmitowanych ramek
    -------------------------------------------------------------------

  66..22..  PPaarraammeettrryy,, kkttóórree ddaajjąą ssiięę kkoonnffiigguurroowwaaćć ww ttrraakkcciiee pprraaccyy..

  Jądra 2.1.* oraz 2.0.29+module mają nową cechę, która pozwala na
  zmianę uprzednio niemożliwych do manipulacji wartości w trakcie pracy.
  Jeśli uważnie przyjrzysz się strukturze katalogu /proc/sys/net/ to
  zauważysz parę plików o sugestywnych nazwach, które wskazują na różne
  parametry do konfigurowania sieci. Każdy plik w katalogu
  /proc/sys/net/ax25 reprezentuje jeden ustawiony port AX.25. Nazwa
  pliku odnosi się do nazwy portu. Struktura plików wygląda następująco:

    No.     Nazwa                   Znaczenie                       Wartość domyślna
    1       IP Default Mode         0=DG 1=VC                       0
    2       AX.25 Default Mode      0=Normal 1=Extended             0
    3       Allow Vanilla Connects  0=No 1=Yes                      1
    4       Backoff                 0=Linear 1=Exponential          1
    5       Connected Mode          0=No 1=Yes                      1
    6       Standard Window         1  <= N <= 7                    2
    7       Extended Window         1  <= N <= 63                   32
    8       T1 Timeout              1s <= N <= 30s                  10s
    9       T2 Timeout              1s <= N <= 20s                  3s
    10      T3 Timeout              0s <= N <= 3600s                300s
    11      Idle Timeout            0m <= N                         20m
    12      N2                      1  <= N <= 31                   10
    13      AX.25 Frame Length      1  <= N <= 512                  256
    14      Max Queue               1  <= N <= 20                   2
    15      Digipeater Mode         0=None 1=Inband 2=XBand 3=Both  3

  W powyższej tablicy T1, T2, T3 zostały podane w sekundach a Idle
  Timout podano w minutach. Zauważ jednak, że wartości używane przez
  interfejs sysctl mierzone są wartościami wewnętrznymi, gdzie czas w
  sekundach mnożony jest przez 10, co pozwala na rozdrobnienie na 1/10
  sekundy. Tam, gdzie liczniki pozwalają na wartość zero, np. T3 lub
  Idle, zero oznacza, że licznik jest wyłączony.

  77..  KKoonnffiigguurroowwaanniiee ppoorrttuu AAXX..2255..

  Każdy program AX.25 wpierw czyta plik konfiguracyjny, aby uzyskać
  potrzebne parametry poszczególnego portu AX.25, obecnego na twoim
  systemie Linux. Dla portów AX.25 jest to plik /etc/ax25/axports. Każdy
  port AX.25, który chcesz mieć na swoim systemie, musi być w tym pliku
  opisany.

  77..11..  JJaakk uuttwwoorrzzyyćć pplliikk //eettcc//aaxx2255//aaxxppoorrttss??

  Plik /etc/ax25/axports to prosty tekstowy plik, który tworzymy zwykłym
  edytorem. Format pliku /etc/ax25/axports jest następujący:

       portname  callsign  baudrate  paclen  window  description

  Gdzie:

       portname

       to wolna nazwa, krórą należy ochrzcić port, używana do nazewnictwa
       tego portu

       callsign

       znak/identyfikator, który przypisujesz dla portu AX.25

       paclen

  to maksymalna długość pakietów, które będą możliwe na tym porcie przy
  transmisjch AX.25 w trybie 'connected'.

       window

       to parametr (K) AX.25 window. To samo co MAXFRAME w wielu urządzeniach
       TNC.

       description

       to dowolny opis tego portu

  W moim przypadku wygląda to tak:

         radio    VK2KTJ-15       4800        256     2       4800bps 144.800 MHz
         ether    VK2KTJ-14       10000000    256     2       BPQ/ethernet device

  Pamiętaj, że należy przypisać unikalny znak/identyfikator dla każdego
  portu AX.25, który utworzysz. Wprowadź jeden wpis dla każdego
  urządzenia AX.25, które chcesz używać. Odnosi się to do portów: KISS,
  Baycom, SCC, PI, PT,  DźwiękoModem. W tym miejscu każdy wpis ma
  odnosić się do każdego z osobna urządzenia AX.25. Wpisy w tym pliku
  powiązane są z interfejsami sieciowymi poprzez ich znak/identyfikator.

  Plik ten używany będzie przez programy opisane dalej.

  77..22..  JJaakk uuttwwoorrzzyyćć iinntteerrffeejjssyy ssiieecciioowwee AAXX..2255??

  Interfejs sieciowy jest tym, co widać na ekranie po wydaniu polecenia
  'ifconfig'. Jest to objekt, poprzez który jądro Linuxa odbiera i
  wysyła dane sieciowe. Prawie zawsze interfejs sieciowy związany jest z
  fizycznym portem, są jednak wypadki, kiedy nie jest to konieczne.
  Interfejs sieciowy odnosi się wówczas bezpośrednio do sterownika
  urządzenia fizycznego. W oprogramowaniu AX.25 pod Linuxem istnieje
  wiele sterowników urządzeń fizycznych. Najpopularniejszym jest zapewne
  sterownik KISS, lecz są też inne jak np. sterownik SCC, Baycom czy
  SoundModem (DźwiękoModem).

  Każdy z tych sterowników, przy uruchomianiu go, spowoduje również
  otworzenie interfejsu sieciowego.

  77..22..11..  JJaakk ddoołłąącczzyyćć uurrzząąddzzeenniiee KKIISSSS??

  Najczęściej spotykaną konfiguracją bedzię chyba KISS TNC na porcie
  seryjnym. Należy uprzednio skonfigurować sam TNC i doczepić go do
  portu seryjnego. Aby wprowadzić swój TNC w tryb KISS można użyć
  programu terminala, jak np. minicom lub seyon. Z kolei, aby utworzyć
  urządzenie KISS należy użyć polecenia 'kissattach', które to polecenie
  w swej najprostszej formie może wyglądać tak:

         # /usr/sbin/kissattach /dev/ttyS0 radio
         # kissparms -p radio -t 100 -s 100 -r 25

  Polecenie kissattach utworzy też sieciowy interfejs KISS. Interfejsy
  te noszą wtedy nazwę od 'ax[0-9]'. Przy pierwszym wydaniu polecenia
  'kissattach' powstaje 'ax0', przy następnym 'ax1', itd. Każdy
  interfejs KISS powiązany jest ze swoim portem seryjnym.

  Polecenie 'kissparms' pozwala na manipulowanie różnymi parametrami
  interfejsu KISS.

  W podanym wyżej przykładzie dołączony zostałby sieciowy interfejs KISS
  do seryjnego urządzenia w Linuxie '/dev/ttyS0' i do portu oznaczonego
  w pliku /etc/ax25/axports jako 'radio'. Następnie konfigurowany on
  jest z wartościami 100 milisekund dla txdelay oraz slottime i
  wartością 25 dla ppersist.

  Więcej informacji można znaleźć w man pages w Linuxie.

  77..22..11..11..  KKoonnffiigguurroowwaanniiee uurrzząąddzzeeńń TTNNCC oo ddwwóócchh ppoorrttaacchh..

  Programik 'mkiss', zawarty w programach narzędziowych ax25-utils,
  pozwala na wykorzystanie obydwu modemów w urądzeniach TNC o dwóch
  portach. Ustawienie jest dość proste. Programik ten działa tak, że
  biorąc pojedyncze urządzenie dołaczone do wieloportowego TNC
  przedstawia je tak, iż wygląda ono, jakby to były dwa urządzenia,
  każde z własnym TNC. Czynność tę trzeba wykonać zanim zaczniesz
  jakąkolwiek konfigurację AX.25. Powstałe na skutek tego interfejsy
  pseudo-TTY, (/dev/ttypf*), które nie są rzeczywistymi urządzeniami
  seryjnymi, wykorzystywane są z kolei do konfiguracji AX.25. Interfejsy
  Pseudo-TTY wyprowadzają swego rodzaju fajkę, poprzez którą programy
  umiejące nadawać do urządzeń /dev/tty mogą sie porozumiewać między
  sobą. Każda fajka posiada końcówkę master i slave. Końcówki master są
  ogólnie oznaczane jako /dev/ptyp*, końcówki slave mają emblem
  /dev/ttyp*. Pomiędzy master a slave istnieje intymna zależnośc, zatem
  /dev/ptyp0 stanowi koncówkę master dla przewodu, ktory ma /dev/ttyp0
  na końcówce slave. Zanim otworzysz końcówkę slave, musisz najpierw
  otworzyć końcówkę master. 'mkiss' wykorzystuje ten właśnie mechanizm
  do rozczepienia pojedynczego urządzenia seryjnego, na osobne.

  Przykład: jeśli posiadasz TNC o dwóch portach i jest ono doczepione do
  seryjnego urządzenia /dev/ttyS0 o prędkości 9600 bps, to polecenie:

         # /usr/sbin/mkiss -s 9600 /dev/ttyS0 /dev/ptyp0 /dev/ptyp1
         # /usr/sbin/kissattach /dev/ttyp0 port1
         # /usr/sbin/kissattach /dev/ttyp1 port2

  utworzy dwa interfejsy pseudo-tty, a każde z nich wyglądać będzie tak,
  jakby było pojedynczym seryjnym portem, każde z własnym TNC. Wowczas
  interfejsy /dev/ttyp0 i /dev/ttyp1 możesz potraktować tak jak inne
  konwencjonalne seryjne porty z doczepionymi do nich urządzeniami TNC.
  W praktyce oznacza to, ze odpaliłbyś dla obydwu polecenie 'kissattach'
  przy zachowaniu wpisów o portach AX.25 jako port1 i port2. Nie należy
  odpalać polecenia 'kissattach' dla rzeczywistego urządzenia /dev/ttyS0
  ponieważ zajęte zostało ono przez program 'mkiss'.

  Polecenie 'mkiss' przyjmuje szereg dodatkowych argumentów, które są do
  twojej dyspozycji. Oto ich streszczenie:

       -c pozwala na dodanie checksum o jednym byte.
          Większość implementacji KISS tego nie obsluguje, jest to
          możliwe przy użyciu Rom'u G8BPG KISS.

       -s <speed>
          ustawia prędkość portu urządzenia seryjnego.

       -h omożliwia hardware handshaking na porcie seryjnym, pierwotnie
          jest wyłączone. Większść implementacji KISS tego nie obsługuje.
          Niektóre jednak to mają.

       -l umożliwia prowadzenie log'u do plików typu syslog.

  77..22..22..  JJaakk ddoocczzeeppiićć uurrzząąddzzeenniiee BBaayyccoomm

  Wbrew powszechnemu przekonaniu, że nie będzie to zbyt dobrze działać,
  Thomas Sailor podjął się rozbudowy obsługi modemów Baycom pod Linuxem.
  Jego sterowniki obsługują modemy Ser12 na port seryjny, oraz Par96 i
  udoskonalony PicPar na porty równoległe. Więcej informacji o samych
  modemach można uzyskać na Web Serverze Baycoma

  Najpierw musisz sprawdzić adres wejścia/wyścia oraz adresy bazowe
  portu seryjnego lub równoległego, do którego masz doczepiony modem
  Baycom. Z tą informacją możesz dopiero konfigurować sterownik samego
  Baycom'a.

  Programik sethdlc pozwala na użycie tych parametrów ze sterownikiem,
  lub, jeśli masz tylko jeden modem Baycom i używasz modułów w Linuxie
  to można te parametry podać ręcznie jako opcje dla programu 'insmod'
  ładującego moduł Baycom'a.

  Dla przykladu, prosty układ. Wyłączenie sterownika urządzenia
  seryjnego COM1:, a następnie ustawienie tam sterownika modemu Baycom
  Ser12 na COM1: z użyciem detekcji typu software DCD:

    # setserial /dev/ttyS0 uart none
    # insmod baycom mode="ser12*" iobase=0x3f8 irq=4

  Albo modem Par96 na porcie równoległym LPT1: z użyciem detekcji
  hardware DCD:

     # insmod baycom mode="par96" iobase=0x378 irq=7 options=0

  Nie jest to jednak najlepszy sposób. Programik sethdlc działa dobrze
  zarówno z jednym jak i z wieloma urządzeniami.

  Podręcznik systemowy 'man' programiku sethdlc opisuje szczegóły na ten
  temat, jednak kilka przykładów pozwoli zilustrować ważniejsze aspekty
  tejże konfiguracji. Poniższy przykład zakłada, że załadowałeś już
  moduł Baycom'a poleceniem:

  # insmod baycom

  Ustawienie sterownika dla interfejsu bc0 stusując równoległy modem
  Baycom  na LPT1: detekcja typu software DCD:

       # sethdlc -p -i bc0 mode par96 io 0x378 irq 7

  Ustawienie sterownika dla interfejsu bc1 stosując seryjny modem Baycom
  na COM1::

      # sethdlc -p -i bc1 mode "ser12*" io 0x3f8 irq 4

  77..22..33..  JJaakk uussttaawwiićć ppaarraammeettrryy ddoossttęęppuu ddoo kkaannaałłuu AAXX..2255??

  Parametry dostępu do kanałów AX.25 są analogiczne do parametrów KISS,
  takich jak ppersist, txdelay, slottime. Tutaj też używamy programiku
  sethdlc.

  I znów podręcznik systemowy 'man' jest głównym źródłem informacji na
  temat sethdlc, ale jak zwykłe jeden czy drugi przykład nie zaszkodzi:

  Ustawienie interfejsu bc0 z wartością 200ms dla TxDelay, 100ms dla
  Slottime, wartość 40 dla ppersist oraz half-duplex:

     # sethdlc -i bc0 -a txd 20 slot 10 ppersist 40 half

  Zauważ, że wartości licznika są tutaj podane w 10-tkach milisekund.

  77..22..44..  JJaakk ddoocczzeeppiićć uurrzząąddzzeenniiee DDźźwwiięękkooMMooddeemm??

  Thomas Sailor napisał nowy sterownik dla jądra Linuxa pozwalający na
  użycie karty dźwiękowej komputera jako modemu do packet radio. Można
  teraz podłączyć radio bezpośrednio do karty dźwiękowej i zabawić się w
  packet!! Thomas poleca przynajmniej procesor 486DX/66 ponieważ cały
  ciężar obliczeniowy sygnału cyfrowego spada w tym wypadku na CPU.

  Obecnie sterownik emuluje takie typy modemów: 1200 bps AFSK, 4800 HAPN
  and 9600 FSK (G3RUH compatible). Jedyne karty, które są obługiwane tym
  sterownikiem to te, zgodne z SoundBlaster oraz WindowsSoundSystem.
  Karty dźwiękowe potrzebują dodatkowego układu wspomagającego układ PTT
  a informację na ten tema można zasięgnąć na domowej stronie Thomas'a
  Sailora, tutaj. Istnieje szereg możliwości: detekcja syganłu z karty
  dźwiękowej, lub przez port równoległy, seryjny, port midi. Przykłady
  schematów są na stronie Thomas'a.

  Przy załączeniu sterownik DźwiękoModemu dołącza interfejsy sieciowe:
  sm0, sm1, sm2, itp.

  Uwaga: Sterownik DźwiękoModemu współzawodniczy w zagarnianiu zasobów
  komputera ze sterownikiem karty dźwiękowej. Jeśli więc planujesz
  używać sterownik DźwiękoModemu to upewnij się, czy sterownik karty
  dźwiękowej jest wyinstalowany. Jak zwykłe możesz obydwa skompilować
  jako moduły i używać je wtedy, gdy jest to wygodne.

  77..22..44..11..  KKoonnffiigguurroowwaanniiee kkaarrttyy ddźźwwiięękkoowweejj..

  Sterownik DźwiękoModemu nie wzbudza karty dźwiękowej przy ładowniu się
  systemu. Pakiet ax25-utils zawiera programik 'setcrystal', który
  obluguje karty oparte o Crystal Chipset. jeśli posiadasz inną kartę to
  potrzebujesz innego oprogramowania, aby ją pobudzić. Składnia
  programiku jest oczywista:

       setcrystal [-w wssio] [-s sbio] [-f synthio] [-i irq] [-d dma] [-c dma2]

  Jeśli, zatem życzysz sobie doczepić kartę soundblaster na adresie
  0x388, irq 10 i DMA 1, to dj tak:

         # setcrystal -s 0x388 -i 10 -d 1

  Jeśli ustawiasz kartę WinSoundSystem na adresie 0x534, irq 5, DMA 3,
  to daj tak:

         # setcrystal -w 0x534 -i 5 -d 3

  Parametr -f synthio służy do zdeklarowania adresu syntezatora, a -c
  dma2 do podania drugiej wartości dla DMA, ktora pozwala na operację
  full-duplex.

  77..22..44..22..  JJaakk uussttaawwiićć iinntteerrffeejjss DDźźwwiięękkooMMooddeemmuu??

  Po skonfigurowaniu karty dźwiękowej musisz teraz powiedzieć
  strownikowi DźwiękoModemu gdzie może jej szukać oraz jakiego rodzaju
  modem ma emulować.

  Parametry te mogą zostać zdeklarowane programikiem 'sethdlc', lub,
  jeśli używać będziesz tylko jednej karty można je podać ręcznie
  programowi 'insmod', który ładuje sterownik Dźwiękomodemu.  Dla
  przykładu, prosta konfiguracja: jedna karta dźwiękowa SoundBlaster
  ustawiona według powyższego przykładu i emulująca modem 1200 pbs:

         # insmod soundmodem mode="sbc:afsk1200" iobase=0x220 irq=5 dma=1

  Nie jest to jednak najlepszy sposób. Programik sethdlc działa dobrze
  zarówno z jednym jak i z wieloma urządzeniami.

  Man pages programiku sethdlc piszą w szczegółach na ten temat, jednak
  kilka przykładów pozwoli zilustrować ważniejsze aspekty tejże
  konfiguracji. Poniższy przykład zakłada, ze załadowałeś już moduł
  sterownika DźwiękoModemu poleceniem:

         # insmod soundmodem

  Ustawienie sterownika do obługi uprzednio skonfigurowanej karty Win­
  SoundSystem, aby emulował modem  G3RUH 9600 jako interfejs sieciowy
  sm0, na porcie równoległym z układem PTT o adresie 0x378:

         # sethdlc -p -i sm0 mode wss:fsk9600 io 0x534 irq 5 dma 3 pario 0x378
         # ifconfig sm0 up

  Ustawienie sterownika uprzednio skonfigurowanej karty SoundBlaster,
  aby emulował modem HAPN 4800 bps jako interfejs sieciowy sm1 z ukladem
  PTT na porcie seryjnym o adresie 0x2f8:

         # sethdlc -p -i sm1 mode sbc:hapn4800 io 0x388 irq 10 dma 1 serio 0x2f8
         # ifconfig sm1 up

  Ustawienie sterownika uprzednio skonfigurowanej karty SoundBlaster,
  aby emulował modem AFSK 1200 bps jako interfejs sieciowy sm1, na
  seryjnym porcie z układem PTT o adresie 0x2f8:

         # sethdlc -p -i sm1 mode sbc:afsk1200 io 0x388 irq 10 dma 1 serio 0x2f8
         # ifconfig sm1 up

  77..22..44..33..  JJaakk uussttaawwiićć ppaarraammeettrryy ddoossttęęppuu ddoo kkaannaałłuu AAXX..2255??

  Parametry dostępu do kanałów AX.25 są analogiczne do parametrów KISS,
  takich jak ppersist, txdelay, slottime. Tutaj też używamy programiku
  sethdlc.

  I znów man pages są głównym źródłem informacji na temat sethdlc, ale
  jak zwykle jeden czy drugi przykład nie zaszkodzi:

  Ustawienie interfejsu sm0 z wartością 100ms dla TxDelay, 50ms dla
  Slottime, wartość 128 dla ppersist oraz half-duplex:

         # sethdlc -i sm0 -a txd 10 slot 5 ppersist 128 full

  Zauważ, że wartości licznika są tutaj podane w 10-tkach milisekund.

  77..22..44..44..  UUssttaalleenniiee ppoozziioommuu aauuddiioo ii ddoossttrroojjeenniiee sstteerroowwnniikkaa

  Każdy modem radiowy domaga się do poprawnej pracy właściwej regulacji
  poziomu audio. Dotyczy to również DźwiękoModem'u. Thomas napisał
  programy narzędziowe, które ułatwiają to zadanie. Są to: 'smdiag' i
  'smmixer'.

       smdiag

       dostarcza dwóch typów wyświetlacza, typu oscyloskopowego i typu "eye
       pattern"

       smmixer

       pozwała na właściwe wyregulowanie poziomu nadawania i odbioru.

  To polecenie odpala programik 'smdiag' w trybie "eye" dla interfejsu
  sm0:

         # smdiag -i sm0 -e

  To polecenie odpala programik 'smmixer' dla interfejsu sm0:

         # smmixer -i sm0

  77..22..44..55..  PPrrzzyyggoottoowwaanniiee cczzęęśśccii AAXX..2255 jjąąddrraa ddoo wwyykkoorrzzyyssttaanniiaa
  DDźźwwiięękkooMMooddeemmuu..

  Sterownik DźwiękoModemu powoduje dołączenie standardowego interfejsu
  sieciowego, gotowego do wykorzystania przez jądro. Konfiguracja
  przypomina tę, jaką stosujemu przy kartach PacketTwin oraz PI.

  Najpierw, interfejsowi trzeba przypisać znak/identyfikator. Używamy
  programu 'ifconfig'. Polecenie:

    # /sbin/ifconfig sm0 hw ax25 VK2KTJ-15 up

  przypisze interfejsowi sm0, należącemu do DźwiękoModemu, znak/identy­
  fikator VK2KTJ-15 w protokole AX.25.

  Następny krok to dokonanie wpisu do pliku /etc/ax25/axports podobnie
  jak dla innych urządzeń fizycznych. Tenże wpis w pliku ax25ports jest
  powiązany z interfejsem sieciowym, który powyżej skonfigurowałeś na
  tymże znaku/identyfikatorze. Wpis w pliku axports noszący
  znak/identyfikator, ktorego użyłeś przy DźwiękoModemie będzie używany
  jako odnośnik do tego modemu.

  Tak ustawione urządzenie AX.25 możesz teraz spożytkować jak każde
  inne. Skonfiguruj je do pracy w TCP/IP, dodaj je do demona ax25d, użyj
  do NetRom lub Rose, jak tylko chcesz.

  77..22..55..  JJaakk ddoołłaacczzyyćć uurrzząąddzzeenniiee zz kkaarrttąą PPII??

  Sterownik karty PI generuje powstanie interfejsów sieciowych typu
  `pi[0-9][ab]. Pierwszej wykrytej karcie PI zostanie przypisany
  interfejs pi0, kolejnej pi1, itd. Literki 'a' i 'b' odnoszą sie do
  fizycznych portów znajdujących się na karcie PI. Jeśli zbudowałeś
  jądro z obsługą karty PI, oraz jeśli została ona poprawnie wykryta to
  możesz skonfigurować sobie interfejs sieciowy w taki sposób:

         # /sbin/ifconfig pi0a hw ax25 VK2KTJ-15 up

  Polecenie to skonfigurowałoby pierwszy port pierwszej wykrytej karty
  PI przypisując jej znak/identyfikator VK2KTJ-15 i uczyniłoby go akty­
  wnym. Zauważ, że znak musi mieć swój odpowiednik w pliku
  /etc/ax25/axports, aby móc używać tego portu.

  Sterownik do karty PI napisany został przez David'a Perry,
  dp@hydra.carleton.edu

  77..22..66..  JJaakk ddoocczzeeppiićć uurrzząąddzzeenniiee zz kkaarrttąą PPaacckkeettTTwwiinn..

  Sterownik karty PacketTwin generuje powstanie interfejsów sieciowych
  typu  `pt[0-9][ab]. Pierwszej wykrytej karcie PacketTwin zostanie
  przypisany interfejs pt0, kolejnej pt1, itd. Literki 'a' i 'b' odnoszą
  sie do fizycznych inerfejsów znajdujących się na karcie PacketTwin.
  Jeśli zbudowałeś jądro z obsługą karty PacketTwin, oraz jeśli została
  ona poprawnie wykryta to możesz skonfigurować sobie interfejs sieciowy
  w taki sposób:

         # /sbin/ifconfig pt0a hw ax25 VK2KTJ-15 up

  Polecenie to skonfigurowałoby pierwszy port pierwszej wykrytej karty
  PacketTwin przypisując jej znak/identyfikator VK2KTJ-15 i uczyniłoby
  go aktywnym. Zauważ, że znak musi mieć swój odpowiednik w pliku
  /etc/ax25/axports, aby móc używać tego portu.

  Sterownik karty PacketTwin został napisany przez Craig Small, VK2XLZ,
  csmall@triode.apana.org.au.

  77..22..77..  JJaakk ddoocczzeeppiićć ggeenneerryycczznnee uurrzząąddzzeenniiee SSCCCC??

  Joerg Reuter, DL1BKE, jreuter@lykos.tng.oche.de wypracował sterownik
  do generycznej obsługi kart opartych o scalak Z8520 SCC. Sterownik ten
  daje się konfigurować do obsługi wielorakich kart oferując interfejs,
  który zachowuje się tak jak TNC w trybie KISS. Traktuj więc go tak,
  jakby to był TNC w trybie KISS.

  77..22..77..11..  GGddzziiee uuzzyysskkaaćć ii jjaakk zzbbuuddoowwaaćć ppaakkiieett ddoo nnaarrzzęęddzzii kkoonnffiigguurraa­­
  ccyyjjnnyycchh??

  Choć sterownik zawarty jest w standardowym żródle jądra to jednak
  Joerg uwalnia wciąż nowsze wersje źródłowe razem ze specjalnymi
  narzędziami do konfiguracji, które również potrzebujesz.

  Pakiet z narzędziami do konfiguracji znajdziesz tutaj:

  db0bm.automation.fh-aachen.de

         /incoming/dl1bke/

    lub:

    insl1.etec.uni-karlsruhe.de

         /pub/hamradio/linux/z8530/

    lub:

    ftp.ucsd.edu

         /hamradio/packet/tcpip/linux
         /hamradio/packet/tcpip/incoming/

  Znajdziesz tam różnorakie wersje, więc wybierz te, które odpowiadają
  twojej wersji jądra:

    z8530drv-2.4a.dl1bke.tar.gz   2.0.*
    z8530drv-utils-3.0.tar.gz    2.1.6 lub nowsze

  Oto polecenia, które musiałem wykonać, aby skompilować i zainstalować
  ów pakiet z jądrem 2.0.25:

    # cd /usr/src
    # gzip -dc z8530drv-2.4a.dl1bke.tar.gz | tar xvpofz -
    # cd z8530drv
    # make clean
    # make dep
    # make module         # jeśli chcesz aby sterownik był modułem
    # make for_kernel     # Jeśli chcesz, aby sterownik był wbudowany w jądro
    # make install

  Po zakończonej operacji powinieneś mieć trzy programy w katalogu
  /sbin: gencfg, sccinit i  sccstat. To właśnie one nadają się do tego,
  aby skonfigurować sterownik dla twojej karty.

  Zostanie rownież utworzona specjalna grupa plików w katalogu /dev/
  zwanych scc0 .. scc7. Zostaną one później użyte jako urządzenia KISS i
  właśnie te będziesz stosował.

  Jeśli zdecydujesz sie na polecenie 'make for_kernel', wówczas będziesz
  musiał przebudować jądro. Przy budowaniu jądra po wydaniu polecenia
  'make config' zadbaj o to, abyś odpowiedział "Y" na pytanie o obsługę
  `Z8530 SCC kiss emulation driver for AX.25'.

  Nie potrzebyjesz przebudowywać jądra jeśli wybierzesz polecenie 'make
  module', wówczas plik scc.o zostanie umieszczony w odpowiednim
  katalogu /lib/modules. Nie zapomnij o poleceniu 'insmod' przed próbą
  użycia i konfiguracji starownika.

  77..22..77..22..  JJaakk sskkoonnffiigguurroowwaaćć sstteerroowwnniikk ddoo ttwwoojjeejj kkaarrttyy??

  Sterownik Z8530 SCC został pomyślany, tak aby dał się nagiąć do
  niemalże każdej karty. Lecz z elastycznością idzie w parze trud jej
  konfiguracji.  Bardziej pouczającej lektury dostarczą pliki samego
  pakietu i powinieneś tam szukać informacji. A w szczególności należy
  zajrzeć tutaj: doc/scc_eng.doc or doc/scc_ger.doc. Zparafrazowałem
  poniżej parę ważniejszych detali, lecz w rezultacie pominąłem
  szczegóły niższego rzędu.

  Program sccinit czyta najpierw plik /etc/z8530drv.conf. Plik dzieli
  się na dwa etapy: ustawienie parametrów dla sprzętu i dla kanału
  AX.25. Po tym wystarczy tylko dać polecenie:

         # sccinit

  77..22..77..22..11..  UUssttaawwiieenniiee ppaarraammeettrróóww sspprrzzęęttuu..

  pierwsza sekcja dzieli się na strofy, każda strofa reprezentuje scalak
  8530. Strofy to poprostu lista 'słów' i 'argumentów'. Można w tym
  pliku zdeklarować do 4 scalaków SCC. Jeśli potrzebujesz więcej to da
  się to zrobić w pliku scc.c ustawiając żądaną wartosć w #idef MAXSCC
  4.

  Dozwolone 'słowa' i 'argumenty' to:

       chip

       słowo chip służy do oddzielania strof. jego argumentem może być wszys­
       tko. Argumenty nie są używane.

       data_a

       używane do zdeklarowania adresu portu "data" dla kanału 'A'. Argument
       w formie hexadecymalnej, tj. 0x300.

       ctrl_a

       używany do zdeklarowania adresu portu "control" dla kanału 'A'. Argu­
       ment w formie hexadecymalnej, tj. 0x304

       data_b

       używany do zdeklarowania adresu portu "data" dla kanału 'B'. Argument
       w formie hexadecymalnej, tj. 0x301.

       ctrl_b

       używany do zdeklarowania adresu portu "control" dla kanału 'B'. Argu­
       ment w formie hexadecymalnej, tj. 0x305
       irq

       używany do zdeklarowania IRQ używanego przez 8530 SCC w beżącej
       strofie. Argument w formie liczby całkowitej, tj. 5

       pclock

       używany do zdeklarowania częstotliwości zegara na igle PCLK w 8530..
       Argument w formie liczby całkowitej w Hz. Wartość domyślna wynosi
       4915200.

       board

       typ płyty. Argumentem jest napis. A oto dozwolone wartości:

               PA0HZP
                  karta PA0HZP SCC

               EAGLE
                  karta Eagle

               PC100
                  karta DRSI PC100 SCC

               PRIMUS
                  karta PRIMUS-PC (DG9BL)

               BAYCOM
                  karta BayCom (U)SCC

       escc

       jest nie dobowiązkowe i dołącza obsługę polepszonych scalaków, takich
       jak:8580, 85180, lub 85280. Argumentem jest tylko 'yes' lub 'no'.

       vector

       dla kart  PA0HZP jest to wartość tzw. "intack port". Może być tylko
       jeden dla wszystkich scalaków. Wartość domyślna = 0. Nieobowiązkowy.

       special

       określa rejestry funkcyjne na niektórych kartach. Nieobowiązkowy.
       Wartość domyślna = 0.

  option

       jest nieobowiązkowy i przyjmuje warość domyślną 0.

  Oto przykładowe konfiguracje dla najbardziej popularnych kart:

       BayCom USCC

            chip    1
            data_a  0x300
            ctrl_a  0x304
            data_b  0x301
            ctrl_b  0x305
            irq     5
            board   BAYCOM
            #
            # SCC chip 2
            #
            chip    2
            data_a  0x302
            ctrl_a  0x306
            data_b  0x303
            ctrl_b  0x307
            board   BAYCOM

       PA0HZP SCC

            chip 1
            data_a 0x153
            data_b 0x151
            ctrl_a 0x152
            ctrl_b 0x150
            irq 9
            pclock 4915200
            board PA0HZP
            vector 0x168
            escc no
            #
            #
            #
            chip 2
            data_a 0x157
            data_b 0x155
            ctrl_a 0x156
            ctrl_b 0x154
            irq 9
            pclock 4915200
            board PA0HZP
            vector 0x168
            escc no

       DRSI SCC

            chip 1
            data_a 0x303
            data_b 0x301
            ctrl_a 0x302
            ctrl_b 0x300
            irq 7
            pclock 4915200
            board DRSI
            escc no

  Jeśli twoja karta pracuje pod NOS'em i masz do niej konfigurację, to
  możesz użyć polecenia 'gencfg' do konwersji poleceń sterownika  PE1CHL
  NOS. Powstaje wtedy plik przydatny do załączenia w pliku konfigura­
  cyjnym dla sterownika z8530.

  Polecenia 'gencfg' odpala się z tymi samymi paramatrami co sterownik
  PE1CHL pod NET/NOS, np.:

         # gencfg 2 0x150 4 2 0 1 0x168 9 4915200

  Powyższe wygeneruje szkic konfiguracyjny dla karty OptoSCC.

  77..22..77..33..  KKoonnffiigguurraaccjjaa kkaannaałłuu..

  Sekcja Konfiguracji Kanału zajmuje się zdeklarowniem tych wszystkich
  parametrów, które rządzą portem , na którym chcesz pracować. Znów mamy
  tutaj strofy. Każda strofa reprezentuje jeden logiczny port, zatem
  będziemy mieli dwie strofy ponieważ każda karta 8530 SCC może mieć dwa
  porty.

  Poniższe 'słowa' i 'argumenty' są również zapisywane do pliku
  /etc/z8530drv.conf i muszą występować za sekcją o parametrach sprzętu.

  Kolejność w tej sekcji jest bardzo istotna, lecz jeśli będziesz
  podążał za sugerowaną sekwencją to powinno działać wszystko w
  porządku. Dozwolone 'słowa' i 'argumenty to:

       device

       musi stać w pierszym wierszu deklaracji portu i określa nazwę pliku w
       katalogu /dev/ stanowiącego podstawę dalszej konfiguracji, tj.
       /dev/scc0

       speed

       określa prędkość interfejsu w bitach na sekundę. Argumentem jest
       liczba calkowita, np. 1200.

       clock

       określa w parametry dla zegara. Dozwolone wartości to:

       dpll
          normalny tryb halfduplex

       external
          MODEM dostarcza swój własny zegar Rx/Tx

       divider
          użycie devidera fullduplex, jeśli jest zainstalowany

       mode

  określa czy kodowanie danych ma być załaczone. Argumentami są: nrzi
  lub nrz

       rxbuffers

       określa liczbę buforów odbioru, dla których należy rezerwować pamięć.
       Argumentem jest liczba całkowita, np. 8.

       txbuffers

       określa liczbę buforów nadawania, dla których należy rezerwować
       pamięć. Argumentem jest liczba całkowita, np. 8.

       bufsize

       określa rozmiary buforów odbioru i transmisji. Argumentem jest liczba
       bytów i stanowi on od sumę wszystkich 'ramek', zatem trzeba więc wziąć
       pod uwagę również nagłówki protokołu AX.25 a nie li tylko pole danych.
       Słowo to jest nieobowiązkowe i przyjmuje wartość domyślną 384.

       txdelay

       to wartość opóżnienia transmisji dla KISS, argumentem jest liczba
       całkowita.

       persist

       to wartość parametru persist dla KISS, argumentem jest liczba
       całkowita.

       slot

       to jest wartość slottime dla KISS. argumentem jest liczba całkowita w
       mS.

       tail

       to jest wartość tail dla KISS. argumentem jest liczba całkowita w mS.

       fulldup

  to jest oznaczenie fullduplex dla KISS, argumentem jest liczba
  całkowita. 1==Full Duplex, 0==HALF DUPLEX.

       wait

       to jest wartość wait dla KISS, argumentem jest liczba całkowita w mS.

       min

       to jest wartość min dla KISS, argumentem jest liczba całkowita w S.

       maxkey

       to jest wartość maximum keyup dla KISS, argumentem jest liczba
       całkowita w S.

       idle

       to jest wartość licznika idle dla KISS, argumentem jest liczba
       całkowita w S.

       maxdef

       to jest wartość maxdef dla KISS, argumentem jest liczba całkowita.

       group

       to jest wartość group dla KISS, argumentem jest liczba całkowita.

       txoff

       to jest wartość txoff dla KISS, argumentem jest liczba całkowita w mS.

       softdcd

       to jest wartość softdcd dla KISS, argumentem jest liczba całkowita.

       slip

  to jest oznaczenie slip dla KISS, argumentem jest liczba całkowita.

  77..22..77..44..  UUżżyywwaanniiee sstteerroowwnniikkaa..

  Przy używaniu sterownika traktujemy urządzenia /dev/scc* tak, jak
  urządzenie seryjne tty z doczepionym TNC w trybie KISS. Na przykład,
  aby skonfigurować jądro do obługi sieci pod Linuxem przy użyciu swojej
  karty należy użyć polecenia:

         # kissattach -s 4800 /dev/scc0 VK2KTJ

  Można też doczepić NOS'a w dokładnie taki sam sposób. Z JNOS'a, np.
  wykonać mógłbyś polecenie:

         attach asy scc0 0 ax25 scc0 256 256 4800

  77..22..77..55..  NNaarrzzęęddzziiaa ''ssccccssttaatt'' oorraazz ''ssccccppaarraamm''..

  Pomocnym przy diagnostyce urządzenia SCC jest program 'sccstat'.
  Wyświetla on bieżącą konfigurację. Spróbuj go tak uruchomić:

         # sccstat /dev/scc0

  wyświetli to szeroką gamę informacji związanych z ustawieniem i ogólną
  kondycją portu /dev/scc0 SCC.

  Polecenie 'sccparam' pozwala na zmianę i modyfikowanie parametrów
  podczas pracy. Składnia przypomina polecenie 'param' z NOS'a, zatem
  aby ustawić txtail urządzenia na 100mS, należałoby napisać:

         # sccparam /dev/scc0 txtail 0x8d

  77..22..88..  JJaakk uuttwwoorrzzyyćć uurrzząąddzzeenniiee BBPPQQ zz eetthheerrnneetteemm??

  Linux jest kompatybilny z BPQ Ethernet. Umożliwia to na przepust
  protokołu AX.25 po Lokalnej Sieci ethernetowej i doczepienie swojej
  maszyny do innej obsługującej BPQ na Lokalnej Sieci.

  Interfejsy sieciowe typu BPQ noszą nazwę 'bpq[0-9]'. Interfejs 'bpq0'
  powiązane jest z interfejsem 'eth0', a 'bpq1' z interfejsem 'eth1',
  itd.

  Konfiguracja jest trywialna. Najpierw trzeba ustawić standardowe
  urządzenie Ethernet. To oznacza, że po wkompilowaniu obsługi karty
  Ethernet do jądra należy zobaczyć czy pracuje poprawnie. Zajrzyj do
  Ethernet-HOWTO jak tego dokonać.

  Aby ustawić obsługę BPQ potrzebujesz przypisać interfejsowi Ethernet
  znak/identyfikator AX.25. Oto polecenie, które to spowoduje:

         # /sbin/ifconfig bpq0 hw ax25 vk2ktj-14 up

  I znów, nie zapomnij, że znak/identyfikator, który tutaj podajesz musi
  zgadzać się z wpisem w pliku  /etc/ax25/axports dla portu, którego
  chcesz używać.

  77..22..99..  UUssttaawwiieenniiee wwęęzzłłaa BBPPQQ ddoo wwssppóółłpprraaccyy zz oobbssłłuuggąą AAXX..2255 ppoodd LLiinn­­
  uuxxeemm..

  W normalnych warunkach BPQ Ethernet stosuje adres multicast. Pod
  Linuxem tak nie jest, zamiast tego stosowany jest zwyczajny
  Ethernetowy adres broadcast. Należy zatem zmodyfikować plik NET.CFG
  dla sterownika BPQ ODI w nasępujący sposób:

         LINK SUPPORT

                 MAX STACKS 1
                 MAX BOARDS 1

         LINK DRIVER E2000                    ; lub inne MLID według własnej karty

                 INT 10                       ;
                 PORT 300                     ; według własnej karty

                 FRAME ETHERNET_II

                 PROTOCOL BPQ 8FF ETHERNET_II ; wymagane dla BPQ - zmienić PID

         BPQPARAMS                            ; nieobowiązkowe - tylko wtedy,
                                              ; gdy znieniasz docelowy adres

                 ETH_ADDR  FF:FF:FF:FF:FF:FF  ; docelowy adres

  77..33..  UUssttaawwiieenniiee ppaarraammeettrróóww ooppeerraaccyyjjnnyycchh ddllaa iinntteerrffeejjssuu AAXX..2255

  Pakiet ax25-utils zawiera w sobie program narzędziowy 'axctl', który
  pozwala na ustawienie różnorodnych parametrów interfejsu AX.25.

  Polecenie to jest zupełnie proste w użyciu a podręcznik systemowy
  'man' dostarcza kompletnego opisu, przykładowym jednak sposobem użycia
  tego programu może być:

         # /usr/sbin/axctl radio -window 2 -t1 5 -n2 10

  Powyższe polecenie ustawiłoby wartości takie jak Window, T1 oraz N2
  dla portu AX.25 nazwanego tu 'radio'.

  77..44..  UUssttaawwiieenniiuu rroouuttiinngguu AAXX..2255..

  Jeśli jest potrzeba można ustawić domyślne ścieżki do digipeaterów dla
  konkretnych węzłow. Przydaje się to przy zarówno czystych łączach
  AX.25 jak i opartych o IP. Robimy to poleceniem 'axparms'. Znowu,
  podręcznik systemowy 'man' podaje wszystkie szczegóły, lecz prosty
  przykład może być taki:

         # /usr/sbin/axparms -route add radio VK2XLZ VK2SUT

  Polecenie to utworzyłoby ścieżkę digipeatera dla stacji VK2XLZ przez
  stację VK2SUT na porcie AX.25 noszącego nazwę 'radio'.

  88..  UUssttaawwiiaanniiee iinntteerrffeejjssuu AAXX..2255 ddoo pprraaccyy ww TTCCPP//IIPP..

  Ustawienie portu AX.25 do pracy w TCP/IP jest bardzo proste. Jeśli
  posiadasz interfejs KISS to masz dwie metody do ustawienia adresu IP.
  Polecenie 'kissattach' posiada opcję, która pozwala na określenie
  adresu IP. Metoda konwencjonalna przy użyciu polecenia 'ifconifg'
  zadziała na wszystkich typach interfejsów.

  A zatem, zmieniając poprzedni przykład dla KISS:

         # /usr/sbin/kissattach -i 44.136.8.5 -m 512 /dev/ttyS0 radio
         # /sbin/route add -net 44.136.8.0 netmask 255.255.255.0 ax0
         # /sbin/route add default ax0

  utworzy to interfejs AX.25 z adresem IP 44.136.8.5 oraz MTU 512 bytów.
  Jeśli zachodzi potrzeba to należy inne parametry ustawić tez polece­
  niem 'ifconfig' raz jeszcze.

  Jeśli posiadasz jakikolwiek inny typ interfejsu to stosujesz polecenie
  'ifconfig' do ustawienia adresu ip i netmask dla danego portu i
  dodajesz routing przez ów port, tak jak zrobiłbyś to dla każdego
  jednego interfejsu TCP/IP. Poniższy przykład jest dla interfejsu Karty
  PI, ale zadziała równie dobrze dla każdego interfejsu sieciowego
  AX.25:

         # /sbin/ifconfig pi0a 44.136.8.5 netmask 255.255.255.0 up
         # /sbin/ifconfig pi0a broadcast 44.136.8.255 mtu 512
         # /sbin/route add -net 44.136.8.0 netmask 255.255.255.0 pi0a
         # /sbin/route add default pi0a

  Polecenia powyższe powinny być znane dla tych, którzy używali NOS lub
  jego pochodne lub jakiekolwiek inne oprogramowanie TCP/IP. Zauważ, że
  jeśli masz już ustawione jakiś interfejs sieciowy to routing domyślny
  nie jest ci potrzebny.

  Aby to wypróbować zpróbuj 'zapingować' lub zrób telnet do lokalnego
  węzła:

    # ping -i 5 44.136.8.58

  Zauważ zastosowanie '-i 5', które sprawia, że pingowanie odbywa się co
  5 sekund, a nie jak pierwotnie co 1 sekundę.

  99..  UUssttaawwiieenniiee ppoorrttuu ddllaa NNeettRRoomm..

  Protokół Netrom wykorzystuje i zależy od portów AX.25, które
  utworzyłeś uprzednio. Protokół NetRom biega po plecach protokołu
  AX.25. Należy zrobić edycję dwóch plików, aby ustawić sobie NetRom na
  interfejsie AX.25. Jeden plik określa interfejsy NetRomu, a drugi
  porty AX.25, po których NetRom będzie biegał.

  99..11..  EEddyyccjjaa pplliikkuu //eettcc//aaxx2255//nnrrppoorrttss

  Na początek plik /etc/ax25/nrports. Plik ten określa porty NetRomu
  podobnie jak plik /etc/ax25/axports określa porty AX.25. Każde
  urządzenie NetRom musi zawierać swój wpis w pliku /etc/ax25/nrports.
  Normalnie, na Linuxie spotykamy tylko jedno urządzenie Netrom, które
  używa wielu zdeklarowanych portów AX.25. W niektórych tylko wypadkach,
  jak np. z BBS'em, można utworzyć dodatkowy pseudonim dla węzła NetRom,
  wówczas będzie więcej niż jeden.
  Plik ten ma taką formę:

         name callsign  alias  paclen   description

  Gdzie:

       name

       to tekst, według którego chcesz odwoływać sie do tego portu.

       callsign

       to jest znak/identyfikator, na którym pracować będzie protokół NetRom.
       Uwaga: nie jest to znak, do którego użytkownicy będą się łączyć, aby
       wejść do twojego węzła. (program 'node' opisany jest dalej). Znak ten
       powinien być unikalny i nie powinien powtarzać się  nigdzie w pliku
       /etc/ax25/axports lub /etc/ax25/nrports.

       alias

       to jest przypisany pseudonim dla portu NetRom

       paclen

       to jest maksymalny rozmiar ramek NetRom transmitowanych przez ten port

       description

       dowolna nazwa dla tego portu

  Oto jak może to wyglądać:

         netrom  VK2KTJ-9        LINUX   236     Linux Switch Port

  Plik ten używany jest m. in. przez program _c_a_l_l.

  99..22..  UUssttaawwiieenniiee pplliikkuu //eettcc//aaxx2255//nnrrbbrrooaaddccaasstt

  Następny plik to /etc/ax25/nrbroadcast. Zawiera on parę wpisów.
  Normalnie potrzebny jest jeden apis dla każdego portu AX.25 po którym
  puszczany będzie protokół NetRom.

  Plik przyjmuje taki format:

         axport min_obs def_qual worst_qual verbose

  Gdzie:

       axport

       to nazwa portu uzyskana z pliku /etc/ax25/axports. Jeśli w pliku
       /etc/ax25/axports nie ma wpisu dla danego portu oznacza to, że
       zabraknie routingu dla NetRom na tym porcie oraz, że broadcasts będą
       ignorowane.

       min_obs

       jest to wartość dla min obscelecence dla tego portu

       def_qual

       określa wartość default quality dla NetRomu na tym porcie

       worst_qual

       określa wartość 'worst quality' dla NetRomu na tym porcie, wszystki
       routingi o tej wartości będą ignorowane

       verbose

       to jest oznakowanie czy z tego portu wychodzić będzie NetRom broadcast
       w pełnej formie czy też jednynie broadcast o tym wężle.

  Oto przykład:

         radio    1       200      100         1

  99..33..  JJaakk uuttwwoorrzzyyćć iinntteerrffeejjss ssiieecciioowwyy ddllaa NNeettRRoomm..

  Po ustawieniu powyższych dwóch plików należy teraz utworzyć urządzenie
  NetRom w bardzo podobny sposób do tego, w jaki czyniliśmy do dla
  urządzeń AX.25. Tym razem stosujemy polecenie 'nrattach'. Działa ono
  tak samo jak 'axattach' z tą różnicą, że powoduje doczepienie
  sieciowych interfejsów zwanych 'nr[0-9]'. I znów, przy pierwszym
  użyciu utworzon zostaje interfejs 'nr0', przy następnym użyciu, 'nr1'
  itd. Zatem, aby doczepić sieciowy interfejs do portu NetRom, który
  zdefiniowaliśmy uprzednio, wydalibyśmy polecenie:

         # nrattach netrom

  Polecenie to wygenerowało by pojawienie się interfejsu (nr0), z
  parametrami według szczegółów określonych w pliku /etc/ax25/nrports
  dla portu 'netrom'.

  99..44..  OOddppaalleenniiee ddeemmoonnaa NNeettRRoomm..

  Jądro Linuxa obsługuje wszystkie mechanizmy protokołu NetRom, nie
  potrafi tylko wykonać niektórych funkcji. Demon NetRomu bierze na
  siebie tablice routingowe i broadcasty NetRomu. Uruchamiamy go
  poleceniem:

         # /usr/sbin/netromd -i

  Po pewnej chwili powinieneś zobaczyć jak plik  /proc/net/nr_neigh
  wypełnia się powoli informacjami o sąsiednich stacjach NetRom.

  Nie zapomnij umieścić polecenia /usr/sbin/netromd w jednym z plików
  *rc, aby zostało odpalone przy ładowaniu systemu operacyjnego.

  99..55..  uussttaawwiieenniiee rroouuttiinngguu ddllaa NNeettRRoomm

  Możliwe jest ustawienie statycznych ścieżek NetRom do poszczególnych
  węzłów. Pozwala na to polecenie 'nrparms'. podręcznik systemowy 'man'
  podaje kompletny opis, a tutaj mamy prosty przkład:

         # /usr/sbin/nrparms -nodes VK2XLZ-10 + #MINTO 120 5 radio VK2SUT-9

  Polecenie to utworzyłoby ścieżkę statyczną #MINTO:VK2XLZ-10 poprzez
  sąsiada  VK2SUT-9 na porcie AX.25 o nazwie 'radio'.

  Można też ręcznie dokonać wpisu dla sąsiednich stacji przy użyciu
  polecenia nrparms, Przyklad:

         # /usr/sbin/nrparms -routes radio VK2SUT-9 + 120

  polecenie to wpisałoby  VK2SUT-9 jako sąsiada z wartością 'quality'
  120, wpis nie zostanie usunięty automatycznie lecz jest stały.

  1100..  UUssttaawwiieenniiee iinntteerrffeejjssuu NNeettRRoomm ddllaa pprraaccyy ww TTCCPP//IIPP..

  Ustawianie interfejsu NetRom dla pracy w TCP/IP przypomina zupełnie
  konfigurowanie interfejsu AX.25 dla pracy w TCP/IP. Tutaj też, można
  albo określić adres IP i wartość MTU w wierszu poleceń dla 'nrattach',
  albo zastosować polecenie 'ifconfig' i 'route'. Należy jednak ręcznie
  wprowadzić wpisy ARP dla węzłów, do których chcesz mieć routing
  ponieważ brakuje mechanizmu, dzięki któremu twój komputer mógłby
  dowiedzieć się o adresach NetRom, które powinien użyć aby dotrzeć do
  poszczególnego węzła IP.

  Zatem, doczepimy teraz interfejs nr0 z adresem IP 44.136.8.5 i MTU 512
  oraz ustawimy go według szczegółów zawartych w pliku
  /etc/ax25/nrports na porcie NetRom o nazwie "netrom":

         # /usr/sbin/nrattach -i 44.136.8.5 -m 512 netrom
         # route add 44.136.8.5 nr0

  lub można zrobić to tak, ale ręcznie:

         # /usr/sbin/nrattach netrom
         # ifconfig nr0 44.136.8.5 netmask 255.255.255.0 hw netrom VK2KTJ-9
         # route add 44.136.8.5 nr0

  Następnie, dla każdego węzła IP, który chesz aby był osiągalny,
  potrzeba dopisać recznie wartości dla ARP i route. Dopiszmy zatem
  węzeł docelowy z adresem IP 44.136.80.4 o adresie NetRom BBS:VK3BBS
  osiągalnego przez sąsiada  VK2SUT-0:

         # route add 44.136.80.4 nr0
         # arp -t netrom -s 44.136.80.4 vk2sut-0
         # nrparms -nodes vk3bbs + BBS 120 6 sl0 vk2sut-0

  Argumenty '120' i '6' podane dla 'nrparms' to 'quality' i 'absole­
  cence' dla NetRomu, który używa ich dla tej ścieżki.

  1111..  UUssttaawwiieenniiee ppoorrttuu RRoossee

  Sieciowa warstwa packet protokołu Rose przypomina trzecią warstwę
  specyfikacji protokołu X.25. Obsługa Rose w jądrze Linuxa jest odmianą
  implementacji Rose przyjętej przez FPAC.

  Sieciowa warstwa packet protokołu Rose używa i polega na portach
  AX.25, które uprzednio utworzyłeś. Protokół Rose biega po plecach
  protokołu AX.25. Aby ustawić Rose potrzeba dopisać plik konfiguracyjny
  dla portów  Rose.

  1111..11..  UUssttaawwiieenniiee pplliikkuu //eettcc//aaxx2255//rrssppoorrttss..

  Plikiem, gdzie dopisujemy interfejsy dla Rose jest  /etc/ax25/rsports.
  Określa on porty Rose w podobny sposób jak plik  /etc/ax25/axports
  robi to dla portów AX.25. Oto jego format:

         name  addresss  description

  Gdzie:

       name

       jest tekstem, według którego chcesz odwoływać się do tego portu.

       address

       jest 10-cio cyfrowym adresem Rose, który przypisujesz temu portowi.

       description

       jest dowolnym tekstem opisującym port.

  Oto jak można to wpisać:

        rose  5050294760  Rose Port

  Zauważ, że Rose używać będzie domyślnie znaku/identyfikatora  podanego
  dla  portu AX.25 , chyba że specjalnie podasz inny.  Aby podać osobny
  znak/identyfikator dla Rose, który używany będzie na każdym używanym
  porcie, trzeba wydać polecenie 'rsparms' w taki sposób:

         # /usr/sbin/rsprams -call VK2KTJ-10

  Przykład ten spowodowałby, że Linux słuchałby na znaku/identyfikatorze
  VK2TKJ-10 i używałby tegoż znaku na wszystkich portach AX.25 ustaw­
  ionych dla łączności drogą Rose.

  1111..22..  JJaakk ddoocczzeeppiićć ssiieecciioowwyy iinntteerrffeejjss RRoossee??

  Po utworzeniu pliku  /etc/ax25/rsports można doczepić urządzenie Rose
  w taki sam spoób jak urządzeia AX.25. Tym razem używa się polecenia
  'rsattach'. Polecenie 'rsattach' doczepia sieciowe interfejse zwane
  'rose[0-5]'. Przy pierwszym poleceniu rsattach powstaje interfejs
  'rose0', przy drugim, 'rose1', itd. Przykład:

         # rsattach rose

  Polecenie to wygeneruje interfejs Rose (rose0) ustawiony według
  szczegółów podanych w pliku /etc/ax25/rsports dla wpisu nazwanego
  'rose'.

  1111..33..  UUssttaawwiieenniiee rroouuttiinngguu ddllaa RRoossee..

  Obecnie, protokół Rose obsługuje jedynie ścieżki statyczne. Program
  'rsparms' pozwala na zapisanie tablic routingowych dla Rose pod
  Linuxem.

  Na przykład:

        # rsparms -nodes add 5050295502 radio vk2xlz

  Powyższe dodałoby ścieżkę do węzła Rose 5050295502 na porcie AX.25
  'radio' znajdującego w pliku /etc/ax25/axports przez stację sąsiednią
  o znaku  VK2XLZ.

  Możliwe jest ustawienie ścieżki, która uchwyci wiele docelowych stacji
  Rose w formacie jednego wpisu. Składnia wygląda następująco:

         # rsparms -nodes add 5050295502/4 radio vk2xlz

  co jest jednoznaczne w wyżej podanym przykładem z tą różnicą, że uch­
  wycone zostają tutaj wszystkie stacje docelowe rozpoczynające się od 4
  cyfr początkowych, w tym wypadku 5050. Jeszcze inaczej można zapisać
  to tak:

         # rsparms -nodes add 5050/4 radio vk2xlz

  co jest chyba mniej dwuznaczne.

  1122..  ŁŁąącczznnoośśccii AAXX..2255//NNeettRRoomm//RRoossee..

  Po zaktywizowaniu i ustawieniu wszystkich interfejsów AX.25, NetRom i
  Rose można w końcu popróbować łaczności.

  Pakiet programów narzędziowych AX.25 zawiera program zwany 'call',
  który jest programem terminala z rozłącznym ekranem dla AX.25, NetRom
  i Rose.
  Prosta łączność wygląda tak:

         /usr/bin/call radio VK2DAY via VK2SUT

  Łączność z węzłem NetRom o pseudonimie SUNBBS wygląda tak:

         /usr/bin/call netrom SUNBBS

  Łączność przez Rose do stacji HEARD o węźle 5050882960, w ten sposób:

         /usr/bin/call rose HEARD 5050882960

  Uwaga: 'call' musi wiedzieć na jakim porcie odbywa się łączność
  ponieważ te same stacje mogą być przecież osiągalne przez jakikolwiek
  port uprzednio skonfigurowany.

  Więcej informacji można znaleźć w podręczniku systemowym 'man'.

  1133..  UUssttaawwiieenniiee LLiinnuuxxaa ddoo pprrzzyyjjmmoowwaanniiaa łłąącczznnoośśccii..

  Linux jako system operacyjny posiada ogromne możliwości i nagina się
  do wielu sytuacji, gdy trzeba go konfigurować. Z elastycznością
  przychodzi też trud ustawiena go tak, żeby robił to czego chcemy.
  Trzeba zadać sobie wiele pytań przed rozpoczęciem ustawienia Linuxa do
  przyjmowania łączności z zewnątrz przez Rose, AX.25 i NetRom.
  Najważniejszym z nich jest:"Co chcę, aby użytkownicy zobaczyli podczas
  łączności?". Ludzie piszą rozmaite ciekawe programy, które mogą służyć
  użytkownikom, na przykład 'pms' zawarty w ax25-utils, lub 'node',
  bardziej rozbudowany' też dostępny w ax25-utils. Można też dać
  użytkownikom szansę zalogowania sie i użycia powłoki systemowej lub
  napisać własny program, jakąś grę lub bazę danych i pozwolić
  użytkownikom zrobić do niej łączność. Cokolwiek postanowisz musisz
  określić to oprogramowaniu AX.25, aby wiedziało co odpalić podczas
  wchodzących łączności.

  Program 'ax25d' przypomina 'inetd' stosowany powszechnie do
  przyjmowania wchodzących łączności TCP/IP na unixach. Czuwa on i
  nasłuchuje na wchodzące łączności. Jeśli ją wykryje to sprawdza swój
  plik systemowy, aby zdecydować jakim programem usłużyć tej konkretnej
  łączności. Wytłumaczymy zatem jak ustawić ten plik, który jest
  standardowy, narzędziem do przyjmowania wchodzących łączności.

  1133..11..  EEddyyccjjaa pplliikkuu  //eettcc//aaxx2255//aaxx2255dd..ccoonnff..

  Plik ten ustawia demona 'ax25d' protokołu AX.25, który to demon
  zajmuje się wchodzącymi łącznościami AX.25, NetRom i Rose.

  Na perwszy rzut oka jest troche powikłane ale po chwili przekonasz
  się, że "nie taki diabeł czarny, jak go malują". Trzeba być tylko
  świadomy paru małych pułapek.

  Ogólny format pliku  ax25d.conf jest taki:

   # This is a comment and is ignored by the ax25d program.
    [port_name] || <port_name> || {port_name}
    <peer1>    window T1 T2 T3 idle N2 <mode> <uid> <cmd> <cmd-name> <arguments>
    <peer2>    window T1 T2 T3 idle N2 <mode> <uid> <cmd> <cmd-name> <arguments>
    parameters window T1 T2 T3 idle N2 <mode>
    <peer3>    window T1 T2 T3 idle N2 <mode> <uid> <cmd> <cmd-name> <arguments>
    default    window T1 T2 T3 idle N2 <mode> <uid> <cmd> <cmd-name> <arguments>

  Gdzie:

       #

       stając na początku wiersza oznacza komentarz i jest całkowicie pomi­
       jane przez program 'ax25d'.

       <port name>

       nazwa portu AX.25, NetRom lub Rose korespondująca kolejno do plików
       /etc/ax25/axports, /etc/ax25/nrports and /etc/ax25/rsports. Nazwa
       portu objęta jest nawiasem '[]' dla portu AX.25, '<>' dla NetRom, '{}'
       dla Rose. Można też inaczej zapisać to pole stosując 'znak/identyfika­
       tor via'  przed nazwą portu, pokazując w ten sposób, że będzie można
       łączyć się do tego interfejsu przez podany tutaj znak. Podamy dalej
       przykład, który to zilustruje.

       <peer>

       znak/identyfikator węzła wchodzącego, dla którego te ustawienia będą
       obowiązywać. Jeśli nie podasz tutaj numerycznego identyfikatora to
       każdy będzie pasował.

       window

       parametr Window dla AX.25 (K) lub MAXFRAME dla tego ustawienia

       T1

       licznik retransmisji Ramki (T1) w jednoskach półsekundowych

       T2

       czas wyczekiwania oprogramowania AX.25 na następną ramkę przed przygo­
       towaniem odpowiedzi, w jednostkach jednosekundowych.

       T3

  czas wyczekiwania zanim oprogramowanie AX.25 zamknie bezczynną
  łączność, mierzone w jednostkach 1 sekundy.

       idle

       wartość licznika braku akrywności w sekundach

       N2

       liczba kolejnych retransmisji, które nastąpią zanim łącze zostanie
       zamknięte.

       <mode>

       dostarcza mechanizmu pozwalającego na określenie pewnego typu zez­
       woleń. Podając rozmaite literki, każda reprezentuje jakieś zezwolenie,
       można manipulować tą funkcją. Literki muszą być albo małe albo duże i
       muszą być w jednym ciągu bez spacji. Oto do one:

          u/U
             UTMP                   - nie używane

          v/V
             Validate call          - nie używane

          q/Q
             Quiet                  - nie prowadzi log-u dla łączności

          n/N
             check NetRom Neighbour - nie używane

          d/D
             Disallow Digipeaters   - łączność musi być bezpośrednia, bez digi

          l/L
             Lockout                - odrzuca łączność

          */0
             marker                 - ustawia znaczek, nie zmienia zezwoleń

       <uid>
          'userid' w Linuxie dla programu, który będzie obsługiwał wchodzącą łącznśść

       <cmd>
          pełna ścieżka dostępu programu, bez żadnych argumentów

       <cmd-name>
          tekst, który wystąpi dla tego programu po wydaniu polecenia systemowego
          'ps' (Najczęsciej nazwa własna programu bez ścieżki dostępu).

       <arguments>
          są to argumenty podawane w wierszu poleceń dla <cmd>. Argumenty
          te przybierają rozmaite znaczenie w zależności od poniższych ustawień:

          %d Nazwa portu, na którym przyjęto łączność.

          %U znak/identyfikator AX.25 dołączonej stacji bez numerka SSID, dużymi
             literami.

          %u znak/identyfikator AX.25 dołączonej stacji bez numerka SSID, małymi
             literami.

          %S znak/identyfikator AX.25 dołączonej stacji z numerkiem SSID, dużymi
             literami.

          %s znak/identyfikator AX.25 dołączonej stacji z numerkiem SSID, małymi
             literami.

          %P znak/identyfikator węzła, od którego dokonuje się
             łączność, bez numerka SSID, dużymi literami

          %p znak/identyfikator węzła, od którego dokonuje się
             łączność, bez numerka SSID, małymi literami

          %R znak/identyfikator węzła, od którego dokonuje się
             łączność, z numerkiem SSID, dużymi literami

          %r znak/identyfikator węzła, od którego dokonuje się
             łączność, z numerkiem SSID, małymi literami

  Potrzebna jest jedna sekcja według powyższego formatu dla każdego
  interfejsu AX.25, NetRom i Rose, na którym przyjmowane mają być
  wchodzące łączności typu AX.25, NetRom i Rose.
  W paragrafie tym są jeszcze dwa specjalne wiersze, jeden rozpoczyna
  się od słowa 'parameters' a drugi od 'default' (tak, tak, różnią się).
  Wiersze te służą do specjalnych cełów.

  Wiersz 'default' służy jako siatka-na-wszystko. Wchodzące łączności,
  które nie mają własnych zezwoleń na danym interfejsie <interface_call>
  dostaną wartości domyślne podane w 'default'. Jeśli wpisu 'default'
  nie ma w ogóle to wszystkie wchodzące łączności nie posiadające
  własnych zezwoleń będą natychmiast odrzucone bez ostrzeżenia.

  Wiersz 'parameters' jest trochę bardziej subtelny i to tutaj jest ta
  pułapka, o której wspominałem u początku. Jakiekolwiek pole,
  którejkolwiek deklaracji dla węzła wchodzącego można wypełnić
  znaczekiem '*' by uzyskać 'wartość domyślną'. Wiersz 'parameters' jest
  wierszem, który deklaruje wspomniane 'wartości domyślne'.
  Oprogramowanie jądra z kolei posiada swoje własne wartości domyślne,
  których użyje jeśli nic nie określisz w wierszu 'parameters'. Pułapka
  polega na tym, że wartościustawione wierszem 'parameters' działają
  tylko w dól, a nie w górę. Można mieć więcej niż tylko jeden wpis
  'parameters' dla poszczególnych interfejsów grupując sobie wartości
  domyślne.

  1133..22..  PPrroossttyy pprrzzyykkłłaadd pplliikkuu  aaxx2255dd..ccoonnff ffiillee..

  No dobrze, teraz ilustracja:

         # ax25d.conf for VK2KTJ - 02/03/97
         # This configuration uses the AX.25 port defined earlier.

         # <peer> Win T1  T2  T3  idl N2 <mode> <uid> <exec> <argv[0]>[<args....>]

         [VK2KTJ-0 via radio]
         parameters 1    10  *  *  *   *   *    root  /usr/sbin/axspawn axspawn %u +
         VK2XLZ     *     *  *  *  *   *   *
         VK2DAY     *     *  *  *  *   *   *
         NOCALL     *     *  *  *  *   *   L
         default    1    10  5 100 180 5   *    root  /usr/sbin/pms pms -a -o vk2ktj

         [VK2KTJ-1 via radio]
         default    *     *    *   *   *   0    root /usr/sbin/node node

         <netrom>
         parameters 1    10  *  *  *   *   *
         NOCALL     *     *  *  *  *   *   L
         default    *     *  *  *  *   *   0        root /usr/sbin/node node

         {VK2KTJ-0 via rose}
         parameters 1    10  *  *  *   *   *    root  /usr/sbin/axspawn axspawn %u +
         VK2XLZ     *     *  *  *  *   *   *
         VK2DAY     *     *  *  *  *   *   *
         NOCALL     *     *  *  *  *   *   L
         default    1    10  5 100 180 5   *    root  /usr/sbin/pms pms -a -o vk2ktj

         {VK2KTJ-1 via rose}
         default    *     *    *   *   *   0    root /usr/sbin/node node radio

  Powyżej ukazane jest, że ktokolwiek usiłujący łączności do znaku
  `VK2KTJ-0' na porcie AX.25 o nazwie 'radio' otrzyma takie zezwolenia:

  Jeśli ktoś ma ustawione 'NOCALL' zostanie odrzucony, patrz użycie
  literki 'L'.

  Wiersz 'parameters' zmienia  dwie wartości spośród domyślnych wartości
  jądra (Windows i T1) oraz wyznacza program  /usr/sbin/axspawn program,
  aby był odpalony. Ktorakolwiek instancja programu 'axspawn'
  uruchomiona w ten sposób będzie widoczna po wydaniu polecenia 'ps' w
  Linuxie jako axspawn. Dwa następne wiersze dostarczają definicji dla
  dwóch stacji, do których powyższe reguły zostaną zastosowane.

  Ostatni wiersz w paragrafie jest definicją typu siatka-na-wszystko i
  zostanie zastosowana do wszystkich innych stacji (łącznie z VK2XLZ  i
  VK2DAY jeśli mieć będą inne numerki SSID niż -1). Definicja ta ustawia
  wprost wszystkie wartości, dodatkowo odpala wchodzącym łącznościom
  typu AX.25 program 'pms' informując go, że łączność jest typu AX.25 i
  że właścicielem jest znak VK2KTJ. (Patrz 'Ustawianie PMS'a' poniżej).

  Następna konfiguracja przyjmuje łączności do znaku VK2KTJ-1 przez port
  'radio'. Odpala ona program 'node' dla wszystkich, którzy się do niego
  łączą.

  Kolejna konfiguracja obsługuje NetRom. Zauważ zastosowanie nawiasów
  znaku-większości i znaku-mniejszości zamiast nawiasów kwadratowych.
  One właśnie deklarują wejście do NetRom. Ustawienie jest prostsze i
  mówi tylko tyle, że ktokolwiek wchodzi do stacji przez NetRom na
  porcie zwanym 'netrom' otrzyma program 'node', chyba że ma znak
  'NOCALL' i wtedy zostanie odrzucony.

  Dwie ostanie konfiguracje przeznaczone są dla wchodzących łączności
  Rose. Pierwsza dla ludzi, którzy poprzez adres naszego węzła Rose
  wołają znak 'vk2ktj-0' a druga dal tych, co wołają znak 'VK2KTJ-1'.
  Działają one w dokładnie ten sam sposób. Zauważ zastosowane nawiasy,
  które odróżniają port Rose.

  Powyższy przykład jest zmyślony ale myślę, że jasno ilustruje ważne
  cechy składni pliku konfiguracyjnego. Pełny opis pliku znajdziesz w
  podręczniku systemowym 'man' dla ax25d.conf. Załączono bardziej
  szczegółowy przykład w pakiecie ax25-utils, który też się może
  przydać.

  1133..33..  UUrruucchhaammiiaanniiee ddeemmoonnaa aaxx2255dd..

  Po edycji wspomnianych dwóch plików można odpalić program ax25d
  poleceniem:

         # /usr/sbin/ax25d

  Gdy program pracuje, wówczas użytkownicy powinni móc łączyć się przez
  AX.25 do twojego Linuxa. Pamiętaj, abyś umieścił polecenie ax25d w
  plikach rc, aby startowało za każdym razem gdy właczasz komputer.

  1144..  UUssttaawwiieenniiee wwęęzzłłaa..

  Oprogramowanie węzła zostało zrobione przez Tomi'ego Manninen
  tomi.manninen@hut.fi i opierało się głownie na programie PMS.
  Dostarcza ono dość elastycznych i kompletnych możliwości dla węzła,
  które łatwo ustawić. Użytkownicy, po ustaleniu łączności, mogą odpalić
  Telnet, wykonać dalsze łączności NetRom, Rose lub AX.25 jak również
  uzuskiwać rozmaite informacje tak jak Finger, lista Węzłow i stacji
  ostanio słyszanych, itp. Węzeł można ustawić dość prosto tak, że
  zaserwuje on jakąkolwiek usługę dostępną pod Linuxem.

  Normalnie, 'node' wywoływany może być przez program 'ax25d', odpowie
  on też na wezwania wchodzące drogą TCP/IP dzięki 'inetd', który wpuści
  użytkownika i odpali go dla niego, lub można go uruchomić z wiersza
  poleceń.

  1144..11..  UUttwwoorrzzeenniiee pplliikkuu //eettcc//aaxx2255//nnooddee..ccoonnff..

  Plik node.conf decyduje o głównej konfiguracji węzła. Jest prostym
  plikiem tekstowym, a jego składnia jest taka:

    # /etc/ax25/node.conf
    # configuration file for the node(8) program.
    #
    # Linie rozpoczynające się od # są komentarzami i są ignorowane.

    # Hostname
    # deklaruje nazwę 'hostname'  dla węzła
    hostname        radio.gw.vk2ktj.ampr.org

    # Local Network
    # pozwala na określenie tego co 'local' w celach rewizji zezwoleń
    # przy użyciu node.perms
    localnet        44.136.8.96/29

    # Hide Ports
    # Jeśli wpisane, pozwala na ukrycie portów przed użytkownikami. Podane porty
    # nie będą wyświetlane poleceniem (P)orts.
    hiddenports     rose netrom

    # Callserver
    # jeśli wpisane, pozwoli użytkownikom na dostęp do callserver'a.
    callserver      zone.oh7rba.ampr.org

    # Node Identification.
    # to pojawi się w zachęcie systemowej węzła
    NodeId          LINUX:VK2KTJ-9

    # NetRom port
    # To jest nazwa portu NetRom, który używany będzie do wychodzących łączności
    # z węzła 'node'.
    NrPort          netrom

    # Node Idle Timeout
    # Określa w sekundach wartość "idle time" dla łączności z tym węzłem
    idletimout      1800

    # Connection Idle Timeout
    # określa licznik "idle" dla łączności uczynionych przez ten węzeł, w sekundach
    # seconds.
    conntimeout     1800

    # Reconnect
    # Określa czy łączność z użytkownikami powinna być ponowiona gdy ich łączność
    # z innymi stacjami została przerwana czy też mają być rozłączeni na dobre.
    #
    reconnect       on

    # Pseudonimy dla poleceń
    # pozwala na uproszczenie uwikłanych poleceń węzła
    alias           CONV    "telnet vk1xwt.ampr.org 3600"
    alias           BBS     "connect radio vk2xsb"

    # Pseudonimy dla poleceń zewnętrzych
    # Pozwala na odpalanie programów z zewnątrz spod węzła 'node'.
    # extcmd <cmdname> <flag> <userid> <command>
    # Flag == 1 to jest jedyna dotychczas stosowana funkcja.
    # <command> jest pisane tak jak dla ax25d.conf
    extcmd          PMS     1       root    /usr/sbin/pms pms -u %U -o VK2KTJ

    # Logging
    # Ustawienie log-u do log-u systemowego. 3 - najbardziej gadatliwe,
    # 0 - wyłączone.
    loglevel        3

  1144..22..  UUttwwoorrzzeenniiee pplliikkuu //eettcc//aaxx2255//nnooddee..ppeerrmmss..

  Węzeł 'node' pozwala na ustawienie pewnych zezwoleń dla użytkowników.
  Zezwolenia te pozwalają ci decydować, którzy użytkownicy mogą używać
  opcji takich jak (T)elnet, i (C)onnect, na przykład, a którzy nie
  mogą. Plik node.perms zawiera właśnie te informacje i składa się z
  pięciu kluczowych pól. Jeśli pole zawiera znaczek '*' to zastępuje
  cokolwiek. Przydaje się to do definicji reguł domyślnych.

       user
          zawiera znak lub użytkownik do którego kolejne zezwolenia się tyczą.
          Numerki SSID są ignorowane, zatem umieścić tutaj należy goły znak.

       method
       każdy protokól i metoda dostępu może otrzymać swoje zezwolenia. Na przyklad
       możesz zezwolić użytkownikom dołączonym protokołem AX.25 i NetRom używać
       opcji (C)onnect, ale zabronić tego innym, którzy weszli telnetem
       z nie-lokalnego węzła. Drugie pole zatem pozwala określenie reguł
       dla łączności, które weszły różnymi metodami. Oto te metody:

            method  description
            ------  -----------------------------------------------------------
            ampr    Użytkownik wszedł telnetem z adresu amprnet (44.0.0.0)
            ax25    Użytkownik wszedł drogą AX.25
            host    Użytkownik wszedł odpalając 'node' z wiersza poleceń
            inet    Użytkownik wszedł telnetem z adresu 'non-local'i z poza amprnet
            local   Użytkownik wszedł telnetem z komputera typu 'local'
            netrom  Użytkownik wszedł drogą NetRom
            rose    Użytkownik wszedł drogą Rose
            *       Użytkownik wszedł jakkolwiek.

       port
          Dla użytkowników wchodzących przez AX.25 można udzielać zezwoleń osobno
          każdy port Ax.25. Pozwala to decydować co użytkownicy AX.25 mogą robić
          zależnie od tego do jakiego portu się podłączyli. Trzecie pole zawiera
          nazwę owych portów, jeśli używasz tej funkcji. Działa to tylko dla
          łączności przez AX.25.

       password
          nieobowiązkowo, można ustawić węzeł tak, że przedstawi on użytkownikom
          zachętę systemową, aby wprowadzili hasło zanim się dołączą. Przydaje się
          to do ochrony tych użytkowników, którzy ustawiony mają wysoki stopień
          zezwoleń. Jeśli czwarte pole ma być wypełnione to jego wartość jest
          hasłem, które będzie przyjęte.

       permissions
          to pole stoi jako ostanie dla każdego wpisu w pliku. Jest ono kodowane
          bitowo tak, że każda usługa posiada swoją wartość bitową, której wpisanie
          powoduje, że zezwolenie na usługę jest udzielone lub zabronione. Oto
          lista usług i im korespondujących warości bitowych:

       value   description
       -----   -------------------------------------------------
        1      Zezwolenie na Login
        2      Zezwolenie na (C)onnect drogą AX.25
        4      Zezwolenie na (C)onnect drogą NetRom
        8      Zezwolenie na (T)elnet do 'lokalnych' węzłów
        16     Zezwolenie na (T)elnet do węzłów z sieci amprnet (44.0.0.0)
        32     Zezwolenie na (T)elnet do 'nie-lokalnych', węzłów z poza amprnet
        64     Zezwolenie na (C)onnect drogą AX.25 przez ukryte porty
        128    Zezwolenie na (C)onnect drogą Rose

  Aby zakodować wartość zezwoleń dla danej reguły poprostu wybierz te
  zezwolenia, które chcesz, aby użytkownik miał i dodaj ich wartości
  bitowe. Otrzymaną w ten sposób cyfrę należy umieścić w polu nr. 5.

  Oto jak można ustawić plik node.perms:

         # /etc/ax25/node.perms
         #
         # Operatorem węzła jest VK2KTJ, posiada hasło 'secret' i wolno mu szystko
         # jakąkolwiek metodą wszedł
         vk2ktj  *       *       secret  255

         # Ci użytkownicy są nie wejdą w ogóle
         NOCALL  *       *       *       0
         PK232   *       *       *       0
         PMS     *       *       *       0

         # Użytkownicy INET też nie wejdą w ogóle
         *       inet    *       *       0

         # Ci, którzy weszli drogą AX.25,NetRom, Local, Host i AMPR mają zezwolenie
         # na (C)onnect i (T)elnet do węzłów 'lokalnych' i amprnet, ale nie innych
         # adresów IP.
         *       ax25    *       *       159
         *       netrom  *       *       159
         *       local   *       *       159
         *       host    *       *       159
         *       ampr    *       *       159

  1144..33..  UUssttaawwiieenniiee wwęęzzłłaa,, aabbyy bbyyłł uurruucchhaammiiaannyy zz aaxx2255dd..

  Program 'node' powinien normalnie być uruchamiany przez program
  'ax25d'. Dokonujemy tego wpisując odpowiednie reguły w pliku
  /etc/ax25/ax25d.conf. Na mojej maszynie chcialem, aby użytkownicy
  mieli wybór łączności do węzła lub innych programów usługowych.
  'ax25d' pozwala właśnie na to jeśli sprytnie powpisujesz pseudonimy
  portów. Dla przykładu, stosując powyższą konfigurację ax25d chcę
  ustawić 'node' tak, aby użytkownicy łączący się do VK2KTJ-1 dostali
  się do węzła 'node'. Wpisałem zatem takie wiersze do pliku
  /etc/ax25/ax25d.conf:

         [vk2ktj-1 via radio]
         default    *     *    *   *   *   0    root /usr/sbin/node node

  To oznacza, że oprogramowanie jądra Linuxa odpowie na prośbę o
  łączność dla znaku 'VK2KTJ-1' na porcie AX.25 nazwanego 'radio', i
  odpali potem program node.

  1144..44..  UUssttaawwiieenniiee wwęęzzłłaa,, aabbyy bbyyłł uurruucchhaammiiaannyy zz ''iinneettdd''..

  Jeśli chcesz, aby użytkownicy mogli wejść telnetem do twojej maszyny i
  uzyskać dostęp do węzła 'node' to nie ma nic prostszego. Najpierw
  zdecyduj na jaki port użytkownicy powinni się łaczyć. W tym wypadku
  wybrałem arbitralny numer 4000, choć Tomi podaje w swojej dokumentacji
  szczegóły na temat jak podmienić zwyczajnego demona telnetu na demona
  węzła 'node'.

  Potrzebujesz zmodyfikować dwa pliki.

  Do pliku /etc/services powinieneś dodać:

        node    4000/tcp        #OH2BNS's node software

  a do pliku  /etc/inetd.conf dodaj:

         node    stream  tcp     nowait  root    /usr/sbin/node node

  Po wykonaniu tego i po restarcie programu 'inetd' użytkownicy, którzy
  wchodzą telnetem na port 4000 w twojej maszynie dostaną zachętę syste­
  mową, aby się zalogować, i jeśli zostało to dla nich skonfigurowane to
  hasło, po podaniu którego podłączeni zostaną do węzła 'node'.

  1155..  UUssttaawwiieenniiee pprrooggrraammuu aaxxssppaawwnn..

  Program axspawn pozwala wchodzącym drogą AX.25 stacjom na zalogowanie
  się do twojego komputera. Może on zostać wywołany programem ax25d w
  taki sam sposób jak program 'node'. Należy dodać tego typu zapis do
  pliku  /etc/ax25/ax25d.conf, jeśli pragniesz, aby użytkownicy mogli
  logować się do twojego komputera:

         default * * * * * 1 root /usr/sbin/axspawn axspawn %u

  Jeśli wiersz zakończony zostanie znaczniek '+' to użytkownicy, przed
  zalogowaniem, będą musieli uderzyć przycisk 'Return'. Wartość domyślna
  ma to wyłączone. Poszczególne zapisy dla stacji, które występują pod
  tym wierszem spowodują uruchomienie programu 'axspawn' podczas
  wchodzącej łączności. Po uruchomieniu, 'axspawn' najpierw sprawdza czy
  na wierszu poleceń ukazał się legalny znak/edentyfikator, pozbawia go
  numerka SSID, a potem sprawdza plik  /etc/passwd czy użytkownik posi­
  ada założone konto. Jeśli tak, i hasło jest ""(puste) lub '+', wtedy
  wpuszcza użytkownika. Jeśli w polu hasła jest cokolwiek innego to
  użytkownik jest odpytywany o swoje hasło. Przy nieistaniejących kon­
  tach w pliku  /etc/passwd 'axspawn' można ustawić tak, że utworzy je
  sam.

  1155..11..  UUttwwoorrzzeenniiee pplliikkuu  //eettcc//aaxx2255//aaxxssppaawwnn..ccoonnff..

  Zachowanie programu axspawn można zmieniać plikiem
  /etc/ax25/axspawn.conf. Plik ten ma formę:

         # /etc/ax25/axspawn.conf
         #
         # pozwala na automatyczne zakładanie kont dla użytkowników
         create    yes
         #
         # wpuszcza użytkownika 'gość' jeśli wyżej jest 'no' lub niepowiodły sie
         # inne rzeczy. Wyłacza sie 'no'.
         guest     no
         #
         #  ID dla groupy lub nazwa konta dla samozakładania konta
         group     ax25
         #
         # first user id to use
         first_uid 2001
         #
         # maximum user id
         max_uid   3000
         #
         # gdzie umieszczać katalog domowy dla nowych użytkowników
         home      /home/ax25
         #
         # powłoka systemowa dla użytkownika
         shell     /bin/bash
         #
         # kojarzenie znaków z użytkownikami dla łączności wychodzących.
         associate yes

  Powyższe osiem ustawialnych przełaczników mają takie znaczenie:

       #  wskazuje, ze to komentarz

       create
          jeśli ustawione na 'yes' to 'axspawn usiłuje sam założyć konto dla
          użytkownika, który jeszcze nie ma wpisu w pliku  /etc/passwd.

       guest
          pole to określa nazwę login-u konta dla ludzi włączających się ale
          nie mających jeszcze konta przy 'create' ustawionym na 'no'. Zwykle
          jest to ax25 lub guest

       group
          to pole określa nazwę grupy, jaka zostanie użyta dla włączających się
          użytkowników nie mających jeszcze wpisu w pliku  /etc/passwd.

       first_uid
          jest to cyfra pierwszego userid wybieranego automatycznie dla nowych
          użytkowników.

       max_uid
          jest to najwyższy numer, jaki będzie użyty dla userid nowych użytkowników

       home
          to jest katalog domowy (login) dla nowych uzytkowników

       shell
          to określa powłokę systemową dla nowych użytkowników

       associate
          to oznaczenie wskazuje czy użytkownik, po zalogowaniu się, wykonujący
          łączność wychodzącą będzie miał swój własny znak, czy też znak twojej
          stacji.

  1166..  UUssttaawwiieenniiee PPMMSS..

  Program pms to implementacja prostego 'personal message system'
  napisanego początkowo przez Alan'a Cox. Dalszy rozwój podjęty został
  przez David'a Brown, N2RGT, dcb@vectorbd.com. Obecnie jest nadal
  bardzo prosty mający mozliwość wysłania e-mail'a do właściciela
  systemu i uzyskać ograniczone informacje maszynie lecz David pracuje
  nad tym, jak poszerzyć jego możliwości i uczynić go bardziej
  użytecznym.

  Pozostało więc teraz parę prostych plików do stworzenia, które udzielą
  użytkownikom pewnych informacji o samym systemie, a potem dodać
  odpowiedni zapis do pliku  ax25d.conf, aby dołączający się użytkownicy
  dostali się do PMS.

  1166..11..  UUttwwoorrzzeenniiee pplliikkuu  //eettcc//aaxx2255//ppmmss..mmoottdd..

  Plik /etc/ax25/pms.motd zawiera 'wiadomość dnia', którą użytkownicy
  ujrzą po ustaleniu łączności i zwykłym nagłóku BBS. Ten prosty plik
  jest tekstowy i wiadomość w nim zawarta będzie wysłana do
  użytkowników.

  1166..22..  UUttwwoorrzzeenniiee pplliikkuu //eettcc//aaxx2255//ppmmss..iinnffoo..

  Plik /etc/ax25/pms.info również ma zawierać tekstowe, bardziej
  szczegółowe informacje na tremat twojej stacji. Informacja w nim
  zawarta przedstawiana jest użytkownikom w odpowiedzi na ich polecenie
  'Info' z zachęty PMS>.

  1166..33..  KKoojjaarrzzeenniiee zznnaakkóóww AAXX..2255 zz kkoonnttaammii uużżyyttkkoowwnniikkóóww

  Gdy jakiś użytkownik wysyła pocztę do znaku AX.25 to 'pms' spodziewa
  się, że znak ten jest własnością prawdziwego użytkownika z kontem na
  twojej maszynie. Opisane jest to w osobnej sekcji.

  1166..44..  DDooddaanniiee PPMMSS ddoo pplliikkuu //eettcc//aaxx2255//aaxx2255dd..ccoonnff..

  Dodanaie programu 'pms' do pliku /etc/ax25/ax25d.conf jest bardzo
  proste. Trzeba jednak pamiętać o jednej malutkiej rzeczy. Dave dodał
  możliwość podania argumentów dla PMS na wierszu poleceń, które
  kontrolują kilkanaście konwencji związanych z końcem wiersza.
  Konwencje AX.25 i NetRom oczekują, że 'end-of-line' to 'carriage
  return', 'linefeed' podczas gdy w unixach to jest poprostu
  'newline'.Więc, dla przykładu, jeśli checiałbyś dodać zapis, który
  oznaczałby, że należy odpalić PMS dla wchodzącej łączności przez port
  AX.25, to dadaj taki wiersz:

         default  1  10 5 100 5   0    root  /usr/sbin/pms pms -a -o vk2ktj

  To poprostu odpala program pms mówiąc mu, że jest to łączność
  wchodząca drogą AX.25 i że właścicielem PMS'a jest vk2ktj. Popatrz na
  podręcznik systemowy 'man' w sprawie innych argumentów dla innych
  metod dostępu.

  1166..55..  SSpprraawwddzzeenniiee PPMMSS''aa

  Aby sprawdzić czy PMS działa sprubuj taką komendę z wiersza poleceń:

    # /usr/sbin/pms -u vk2ktj -o vk2ktj

  Podstaw swój własny znak w miejsce mojego. Polecenie to odpali PMS
  mówiąc mu, że ma używać uniksowych konwencji end-of-line, i że
  użytkownikiem logującym się jest vk2ktj. Możesz zrobić teraz wszystko
  to, co użytkownicy łączący się z zewnątrz.

  Dodatkowo mógłbyś poprosić jakąś inną stację, aby się do ciebie
  dołączyła, aby potwierdzić, że ustawienie pliku ax25d.conf działa
  poprawnie.

  1177..  UUssttaawwiieenniiee pprrooggrraammóóww uusseerr__ccaallll..

  Programy 'user_call' to w rzeczywistości są 'ax25_call' i
  'netrom_call'. Pomuślane są one tak, że mogą być wezwane z 'ax25d', w
  celu zautomatyzowania łączności z odległymi komputerami. Naturalnie
  można je wywołać z wielu innych miejsc, np. z powłoki systemowej, lub
  innych demonów, jak np. programu 'node'.

  Przupominają w swej prostocie program 'call'. Nie zajmują się obróbką
  żadnych danych, zatem sam musisz zadbać o to jak traktowane będzie
  end-of-line.

  Rozpocznijmy od tego jak można ich używać. Wyobraź sobie, że posiadasz
  małą sieć w domu i że jednym komputerem jest Linux spelniający rolę
  bramki radiowej, oraz drugi komputer, który jest węzłem BPQ. Komputery
  złączone są razem ethernetem.

  Noramlnie, użytkownicy radiowi, aby móc łączyć się z węzłem BPQ
  musieliby robić to przez digipeating poprzez twojego linuxa, lub
  połączyć się wpierw z programem 'node' na twoim linuxie, a stamtąd
  wykonać następne połączenie do węzła BPQ.

  Wyobraź sobie, że węzeł BPQ ma znak VK2KTJ-9 a linux ma port o nazwie
  'bpq' obsługujący AX.25/ethernet. Również dodajmy, że bramka radiowa
  Linux posiada port radiowy 'radio'.

  Zapis do pliku /etc/ax25/ax25d.conf wyglądałby w ten deseń:

         [VK2KTJ-1 via radio]
         default    * * * *   *   *  *
                         root /usr/sbin/ax25_call ax25_call bpq %u vk2ktj-9

  i umożliwiłby użytkownikom połączenie wprost do `VK2KTJ-1' co w grun­
  cie rzeczy jest demonem ax25d pod Linuxem a następnie przełoczyłoby
  ich na łączność AX.25 do `VK2KTJ-9' przez interfejs 'bpq'.

  Jest cały asortyment innych możliwych kombinacji, które są do
  wypróbowania. Programy 'netrom_call' oraz 'rose_call' pracują w
  podobny sposób. Jeden z radioamatorów wykorzystał tę funkcję, aby
  ułatwić łączność do odległego BBS-u. Noramalnie użytkownik musiałby
  wprowadzić dlugą strunę poleceń, aby wykonać tę łączność więc on
  dokonał wpisu, który sprawiał, że wspomniany BBS wyglądał tak, jakby
  dostępny on był na sieci lokalnej; demon ax25d pośredniczył w
  łączności do odległego BBS-u.

  1188..  KKoojjaarrzzeenniiee zznnaakkóóww AAXX..2255 zz kkoonnttaammii uużżyyttkkoowwnniikkóóww LLiinnuuxxaa..

  Istnieje wiele sutuacji, w których pożądane jest, aby powiązać znak z
  kontem użytkownika Linuxa. Jedną z takich sutuacji byłaby, gdy wielu
  radioamatorów dzielą ze sobą tę samą maszynę a chcą używać swoich
  znaków dla wychodzących łączności. Innym przykładem jest PMS, którego
  użytkownicy chcieliby rozmawiać z jakimś użytkownikiem na twoim
  komputerze.

  Oprogramowanie AX.25 dostarcza sposobu pozwalającego na skojarzenie
  znaku z kontem użytkownika. Wspominaliśmy to już wcześniej w sekcji o
  PMS, ale podkreślam to raz jeszcze, żeby nie umknęło to twej uwadze.

  Kojarzenia dokonujemy poleceniem 'axparms'. Ota jak wygląda przykład:

         # axparms -assoc vk2ktj terry

  Polecenie to kojarzy powyższy znak AX.25 vk2ktj z kontem 'terry' na
  tym komputerze. Więc przykładowo, każda poczta dla vk2ktj z pms-u
  będzie dostarczona do konta 'terry' pod Linuxem.

  Zapamiętaj, aby wpisać te kojarzenia do plików rc, aby dostępne były
  za każdym razem, gdy odpalasz komputer.

  Zauważ, że nigdy nie powinieneś kojarzyć znaku z kontem 'root'
  ponieważ spowoduje to dużo problemów konfiguracyjnych w innych
  programach.

  1199..  JJaakk ppoołłąącczzyyćć ssiieecciioowwee oopprrooggrraammoowwaanniiee NNOOSS zz jjąąddrreemm lliinnuuxxaa??

  Wielu ludzi preferuje którąś z wersji NOS uruchamianą w Linuxie
  ponieważ oferują one wiele cech funkcji, do któtych przywykli.
  Większość tych ludzi chciałoby również mieć taką mozliwość, aby NOS
  mógł mówić do jądra Linuxa po to, by móc zaoferować jego niektóre
  usługi dla użytkowników radiowych.

  1199..11..  ŁŁąącczzeenniiee NNOOSS--aa ii LLiinnuuxxaa zzaa ppoommooccąą ''ffaajjkkii''..

  Następująca informacja jest wkładem Brandon'a S. Albery, KF8NH, który
  wytłumaczył jak wzajemnie połączyć NOS'a uruchomionego pod Linuxem z
  samym jądrem Linuxa przy użyciu urządzenia 'fajka'.

  Ponieważ zarówno Linux jak NOS obsługują protokół 'slip' możliwe jest
  połączenie nich obu ustawiając łącze slip. Kosztownym sposobem możnaby
  to zrobić za pomocą pętli kablowej i dwóch portów seryjnych; byłoby to
  powolne łącze. Linux dostarcza funkcji, która dostępna jest na wielu
  innych Unixo-podobnych systemach operacyjnych, zwanej 'fajką'. Są to
  specjalne pseudo interfejsy, które przedstawiają się dla
  oprogramowania jako standardowe urządzenia tty, lecz faktycznie są
  tylko pętlami do następnej 'fajki'. Urządzenia te mogą być używane
  jeśli program pierwszy otworzy je ze strony 'master', a następnie
  program drugi ze strony 'slave'. Gdy oba końce zostaną otworzone,
  wówczas programy mogą się komunikować ze sobą pisząc poprostu literki
  przez 'fajkę' jakby to było normalne urządzenie terminalowe.

  Zanim połączysz jakąś wersję NOS-a lub innego programu z jadrem
  Linuxa, wpierw musisz wybrać jakąś 'fajkę'. Znajdziesz ją szukając w
  katalogu '/dev'. Końcówki 'master' nazywają się ptyp[1-f] a końcówki
  'slave' znane są jako: ttyp[1-f]. Pamiętaj, że występują parami. Jeśli
  weźmiesz 'fajkę' /dev/ptypf jako końcówkę 'master' to musisz dobrać
  'fajkę' /dev/ttypf jako 'slave'.

  Po wybraniu pary urządzeń 'fajka', należy przypisać końcówkę 'master'
  dla jądra a końcówkę 'slave' dla programu NOS ponieważ jądro Linuxa
  rozpoczyna jako pierwsze, a 'master' musi być otworzone na początku.
  Linux, warto wiedzieć, powinien mieć odmienny IP adres od adresu NOS-
  a, zatem musisz mu przypisać unikalny adres, jeśli jeszcze tego nie
  uczyniłeś.

         # /sbin/slattach -s 38400 -p slip /dev/ptypf &
         # /sbin/ifconfig sl0 broadcast 44.255.255.255 pointopoint 44.70.248.67 /
                 mtu 1536 44.70.4.88
         # /sbin/route add 44.70.248.67 sl0
         # /sbin/route add -net 44.0.0.0 netmask 255.0.0.0 gw 44.70.248.67

  W tym przykładzie jądro linuxa otrzynało adres IP 44.70.4.88 a program
  NOS adres IP 44.70.248.67. Polecenie 'route' w ostatnim wierszu
  instruuje jądro linuxa, że wszelkie datagramy z przeznaczeniem dla
  amprnet-u mają iść poprzez łącze slip utworzone poleceniem slattach.
  Zwykle polecenia powyższe umieścić należałoby w w plikach
  /etc/rc.d/rc.inet2 po tym jak wszystkie inne ustawienia siciowe
  zostaną wykonane, po to, aby łącze slip było dostępne po przeładowaniu
  komputera. Uwaga: nie ma powodów, aby używać cslip zamiast slip gdyż
  to właściwe redukuje osiągi ponieważ łącze to jest virtualne i
  zachodzi wystarczająco szybko, a uprzenia kompresja nagłówków zabiera
  więcej czasu aniżeli przesył nieskompresowanych datagramów.

  Ustawienie łącza po stronie NOS-a można pokusić się i zrobić tak:

         # interfejs można nazwać jak ci się podoba. ja nazwałem go dla wygody
         # 'linux'
         #
         attach asy ttypf - slip linux 1024 1024 38400
         route addprivate 44.70.4.88 linux

  Polecenia te utworzą port slip zwany 'linux' na 'fajce' z końcówką
  'slave' i dołączą go do jadra linuxa, dodadzą 'ścieżkę', aby łącze
  pracowało. Po wystartowaniu NOS-a pod Linuxem powinieneś móc 'zapin­
  gować' Linuxa i odwrotnie. Jeśli nie, posprawdzaj, że nie popełniłeś
  żadnych błędów, szczególnie przy adresach i na końcówkach 'fajek'.

  2200..  ZZaappiissyy ww pplliikkuu //pprroocc..

  System plików /proc zawiera pewną liczbę plików związanych
  bezpośrednio z oprogramowaniem jądra dla AX.25 i NetRom. Używane są
  one głownie przez programy z pakietu ax25-utils ale mają taki
  format,że być może chciałbyś je przeczytać. Foramt jest naprawdę łatwy
  i nie sądzę, że trzeba wiele tłumaczyć.

       /proc/net/arp
           zawiera mapę dla protokołu Address Resolution pomiędzy adresami IP
           a adresami protokołu warstwy MAC. Te obejmują AX.25, ethernet i niektóre
           protokoły wartstwy MAC

       /proc/net/ax25
           zawiera listę otwartych gniazd AX.25. Mogą one albo sluchać na
           nadchodzące łączności lub są aktywne.

       /proc/net/ax25_bpqether
           zawiera mapę dla AX.25 a BPQ o znakach

       /proc/net/ax25_calls
           zawiera mapę o userid i znakach ustawioną przez polecenie
           axparms -assoc command.

       /proc/net/ax25_route
           zawiera informację na temat ścieżki digipeaterów

       /proc/net/nr
           zawiera listę gniazd NetRom, które są otwarte na skutek tego, że
           sluchają lub, że są aktywne.

       /proc/net/nr_neigh
           zawiera informacje o sąsiadach, o których NetRom jest świadome.

       /proc/net/nt_nodes
           zawiera informacje o węzłach znanych dla oprogramowania NetRom

       /proc/net/rose
           zawiera listę otwartych gniazd Rose na skutek tego, że albo słuchają
           albo są aktywne

       /proc/net/Rose_nodes
           zawiera mapę o docelowych stacjach Rose przez sąsiadów Rose

       /proc/net/rose_neigh
           zawiera listę węzłów, które Rose zna

       /proc/net/rose_routes
           zawiera listę wszystkich aktywnych łączy Rose

  2211..  PPrrzzyykkłłaaddoowwee kkoonnffiigguurraaccjjee..

  Podane są poniżej przykłady niektórych typowych konfiguracji. Są to
  tylko rady ponieważ jest tyle sposobów ustawienia swojej sieci ile
  istnieje sieci do skonfigurawania, ale te mogą przydać ci się na
  początek.

  2211..11..  MMaałłaa ssiieećć zz lliinnuuxxeemm jjaakkoo rroouutteerreemm ddllaa llookkaallnneejj ssiieeccii rraaddiioowweejj

  Wielu z was posiada małe, lokalne sieci w domu i chcecie podłaczyć te
  komputery do swojej lokalnej sieci radiowej. Właśnie takiego układu
  używam sam w domu. Zadbałem o to, aby dostać odpowiednią liczbę
  właściwych adresów, tak, aby można było je uchwycić jednym routingiem
  dla wygody i używam ich na swojej lokalnej sieci ethernet. Wasz
  koordynator adresów IP pomoże wam w tym również jeśli chcecie tego
  sprobować. Adresy mojej lokalne sieci Ethernet tworzą podsekcję
  adresów sieci radiowej. Następujące ustawienie jest rzeczywistę dla
  linuxa jako routera na mojej sieci w domu:

           ---                                .
            | Network       /---------\     .    Network
            | 44.136.8.96/29|         |    .     44.136.8/24        \ | /
            |               | Linux   |   .                          \|/
            |               |         |  .                            |
            |          eth0 | Router  |  .  /-----\    /----------\   |
            |---------------|         |-----| TNC |----| Radio    |---/
            |   44.136.8.97 |  and    |  .  \-----/    \----------/
            |               |         | sl0
            |               | Server  | 44.136.8.5
            |               |         |    .
            |               |         |     .
            |               \_________/       .
           ---                                     .      .   .    .    . .

    #!/bin/sh
    # /etc/rc.net
    # To ustawienie dostarcza jednego portu AX.25 w KISS i jednego interfejsu
    # Ethernet.

    echo "/etc/rc.net"
    echo "  Configuring:"

    echo -n "    loopback:"
    /sbin/ifconfig lo 127.0.0.1
    /sbin/route add 127.0.0.1
    echo " done."

    echo -n "    ethernet:"
    /sbin/ifconfig eth0 44.136.8.97 netmask 255.255.255.248 \
                    broadcast 44.136.8.103 up
    /sbin/route add 44.136.8.97 eth0
    /sbin/route add -net 44.136.8.96 netmask 255.255.255.248 eth0
    echo " done."

    echo -n "    AX.25: "
    kissattach -i 44.136.8.5 -m 512 /dev/ttyS1 4800
    ifconfig sl0 netmask 255.255.255.0 broadcast 44.136.8.255
    route add -host 44.136.8.5 sl0
    route add -net 44.136.8.0 window 1024 sl0

    echo -n "    Netrom: "
    nrattach -i 44.136.8.5 netrom

    echo "  Routing:"
    /sbin/route add default gw 44.136.8.68 window 1024 sl0
    echo "    default route."
    echo done.

    # end

    /etc/ax25/axports

         # name  callsign        speed   paclen  window  description
         4800    VK2KTJ-0        4800    256     2       144.800 MHz

    /etc/ax25/nrports

         # name  callsign        alias   paclen  description
         netrom  VK2KTJ-9        LINUX   235     Linux Switch Port

    /etc/ax25/nrbroadcast

         # ax25_name     min_obs def_qual        worst_qual      verbose
         4800            1       120             10              1

  W jądrze trzeba uaktywnić IP_FARWARDING.

  Pliki konfiguracyjne AX.25 są mniej więcej takie same ja przykłady we
  wcześniejszych sekcjach, więc zajrzyj do nich gdy trzeba.

  Zdecydowałem się przypisać adres IP dla portu radiowego, który nie
  nałeży do bloku mojej domowej sieci. Nie musiałem tak robić, można
  było śmiało użyć 44.136.8.97 na tym porcie.

  44.136.8.68 to moja lokalna bramka do enkapsulacji IPIP, zatem tutaj
  kieruję ścieżkę domyślną.

  Każdy komputer na sieci Ethernet ma ścieżkę:

         route add -net 44.0.0.0 netmask 255.0.0.0 \
                 gw 44.136.8.97 window 512 mss 512 eth0

  Stosowanie parametrów mss i window oznacza, że uzyskuję maksymalne
  osiągi zarówno na płączeniach Ethernet jak i radiowych.

   - na routerze mam odpalone rzownież ftp, http, smail i inne demony więc jest on
     jedynym komputerem, który innym serwuje usługi

   - mój router to pokorne 386DX20 z 20 Mb twardego dysku i bardzo minimalną wersją
     linuxa.

  2211..22..  KKoonnffiigguurraaccjjaa pprrzzyykkłłaaddoowwaa ddllaa bbrraammkkii zz eennkkaappssuullaaccjjąą IIPPIIPP..

  Linux jest obecnie pospolicie używany jako bramka dla enkapsulacji
  TCP/IP po całym świecie. Nowy sterownik 'tunnel' obsługuje wielokrotne
  ścieżki enkapsulacji i sprawia, że demon ipip jest przestarzały.

  Typowa konfiguracja wygłądałaby w takowy sposób:

           ---                                .
            | Network       /---------\     .    Network
            | 154.27.3/24   |         |    .     44.136.16/24       \ | /
            |               | Linux   |   .                          \|/
            |               |         |  .                            |
            |          eth0 | IPIP    |  .  /-----\    /----------\   |
         ---|---------------|         |-----| TNC |----| Radio    |---/
            |   154.27.3.20 | Gateway |  .  \-----/    \----------/
            |               |         | sl0
            |               |         | 44.136.16.1
            |               |         |    .
            |               |         |     .
            |               \_________/       .
           ---                                     .      .   .    .    . .

   Pliki którymi trzeba się zająć to:

    # /etc/rc.net
    # ustawiamy tutaj jeden port radiowy AX.25 w trybie KISS, jeden Ethernet,
    # używamy sterownika 'tunnel' do IPIP encap/decapsulation
    #
    #
    echo "/etc/rc.net"
    echo "  Configuring:"
    #
    echo -n "    loopback:"
    /sbin/ifconfig lo 127.0.0.1
    /sbin/route add 127.0.0.1
    echo " done."
    #
    echo -n "    ethernet:"
    /sbin/ifconfig eth0 154.27.3.20 netmask 255.255.255.0 \
                    broadcast 154.27.3.255 up
    /sbin/route add 154.27.3.20 eth0
    /sbin/route add -net 154.27.3.0 netmask 255.255.255.0 eth0
    echo " done."
    #
    echo -n "    AX.25: "
    kissattach -i 44.136.16.1 -m 512 /dev/ttyS1 4800
    /sbin/ifconfig sl0 netmask 255.255.255.0 broadcast 44.136.16.255
    /sbin/route add -host 44.136.16.1 sl0
    /sbin/route add -net 44.136.16.0 netmask 255.255.255.0 window 1024 sl0
    #
    echo -n "    tunnel:"
    /sbin/ifconfig tunl0 44.136.16.1 mtu 512 up
    #
    echo done.
    #
    echo -n "Routing ... "
    source /etc/ipip.routes
    echo done.
    #
    # end.

    and:

         # /etc/ipip.routes
         # This file is generated using the munge script
         #
         /sbin/route add -net 44.134.8.0 netmask 255.255.255.0 tunl0 gw 134.43.26.1
         /sbin/route add -net 44.34.9.0 netmask 255.255.255.0 tunl0 gw 174.84.6.17
         /sbin/route add -net 44.13.28.0 netmask 255.255.255.0 tunl0 gw 212.37.126.3
            ...
            ...
            ...

    /etc/ax25/axports

         # name  callsign        speed   paclen  window  description
         4800    VK2KTJ-0        4800    256     2       144.800 MHz

  Niektóre uwagi do zanotowania:

   - Nowy sterownik 'tunnel' używa pola gw w tablicach routingowych w miejsce
     parametru 'pointopoint' do określenia adresu odległej bramki IPIP. Oto
     dlaczego obecnie obsługuje wielokrotne ścieżki na każdym interfejsie.

   - Można ustawić dwa interfejsy sieciowe z tym samym adresem. W tym przykładzie
     zarówno interfejs sl0 jak i tunl0 przyjęły adres IP portu radiowego. Czyni
     się tak w tym celu, aby odległa bramka widziała poprawne adresy na enkapsulo-
     wanych datagramach wysyłanych do niej z twojej bramki.

   - polecenia 'route' do określania enkapsulowanych ścieżek można wygenerować
     używając modyfikowanej wersji "skryptu munge". Podane jest to niżej. Polecenia
     route wpisane byłyby potem do osobnego pliku i czytane przez bash
     z /etc/ipip.routes (założywszy, że nazwałeś plik z poleceniami routingu nazwą
     /etc/ipip.routes) tak jak na ilustracji. Plik źródłowy musi mieć format
     w stylu poleceń 'route' pod NOS-em.

   - Zauważ stosowanie argumentu 'window' dla polecenia 'route'. Ustawienie tego
     parametru na właściwą wartość polepsza osiągi na łączu radiowym

  Oto nowy skrypt 'tunnel-munge':

    #!/bin/sh
    #
    # From: Ron Atkinson <n8fow@hamgate.cc.wayne.edu>
    #
    #  This script is basically the 'munge' script written by Bdale N3EUA
    #  for the IPIP daemon and is modified by Ron Atkinson N8FOW. It's
    #  purpose is to convert a KA9Q NOS format gateways route file
    #  (usually called 'encap.txt') into a Linux routing table format
    #  for the IP tunnel driver.
    #
    #        Usage: Gateway file on stdin, Linux route format file on stdout.
    #               eg.  tunnel-munge < encap.txt > ampr-routes
    #
    # NOTE: Before you use this script be sure to check or change the
    #       following items:
    #
    #     1) Change the 'Local routes' and 'Misc user routes' sections
    #        to routes that apply to your own area (remove mine please!)
    #     2) On the fgrep line be sure to change the IP address to YOUR
    #        gateway Internet address. Failure to do so will cause serious
    #        routing loops.
    #     3) The default interface name is 'tunl0'. Make sure this is
    #        correct for your system.

    echo "#"
    echo "# IP tunnel route table built by $LOGNAME on `date`"
    echo "# by tunnel-munge script v960307."
    echo "#"
    echo "# Local routes"
    echo "route add -net 44.xxx.xxx.xxx netmask 255.mmm.mmm.mmm dev sl0"
    echo "#"
    echo "# Misc user routes"
    echo "#"
    echo "# remote routes"

    fgrep encap | grep "^route" | grep -v " XXX.XXX.XXX.XXX" | \
    awk '{
            split($3, s, "/")
            split(s[1], n,".")
            if      (n[1] == "")    n[1]="0"
            if      (n[2] == "")    n[2]="0"
            if      (n[3] == "")    n[3]="0"
            if      (n[4] == "")    n[4]="0"
            if      (s[2] == "1")   mask="128.0.0.0"
            else if (s[2] == "2")   mask="192.0.0.0"
            else if (s[2] == "3")   mask="224.0.0.0"
            else if (s[2] == "4")   mask="240.0.0.0"
            else if (s[2] == "5")   mask="248.0.0.0"
            else if (s[2] == "6")   mask="252.0.0.0"
            else if (s[2] == "7")   mask="254.0.0.0"
            else if (s[2] == "8")   mask="255.0.0.0"
            else if (s[2] == "9")   mask="255.128.0.0"
            else if (s[2] == "10")  mask="255.192.0.0"
            else if (s[2] == "11")  mask="255.224.0.0"
            else if (s[2] == "12")  mask="255.240.0.0"
            else if (s[2] == "13")  mask="255.248.0.0"
            else if (s[2] == "14")  mask="255.252.0.0"
            else if (s[2] == "15")  mask="255.254.0.0"
            else if (s[2] == "16")  mask="255.255.0.0"
            else if (s[2] == "17")  mask="255.255.128.0"
            else if (s[2] == "18")  mask="255.255.192.0"
            else if (s[2] == "19")  mask="255.255.224.0"
            else if (s[2] == "20")  mask="255.255.240.0"
            else if (s[2] == "21")  mask="255.255.248.0"
            else if (s[2] == "22")  mask="255.255.252.0"
            else if (s[2] == "23")  mask="255.255.254.0"
            else if (s[2] == "24")  mask="255.255.255.0"
            else if (s[2] == "25")  mask="255.255.255.128"
            else if (s[2] == "26")  mask="255.255.255.192"
            else if (s[2] == "27")  mask="255.255.255.224"
            else if (s[2] == "28")  mask="255.255.255.240"
            else if (s[2] == "29")  mask="255.255.255.248"
            else if (s[2] == "30")  mask="255.255.255.252"
            else if (s[2] == "31")  mask="255.255.255.254"
            else                    mask="255.255.255.255"

    if (mask == "255.255.255.255")
            printf "route add -host %s.%s.%s.%s gw %s dev tunl0\n"\
                    ,n[1],n[2],n[3],n[4],$5
    else
            printf "route add -net %s.%s.%s.%s gw %s netmask %s dev tunl0\n"\
                    ,n[1],n[2],n[3],n[4],$5,mask
     }'

    echo "#"
    echo "# default the rest of amprnet via mirrorshades.ucsd.edu"
    echo "route add -net 44.0.0.0 gw 128.54.16.18 netmask 255.0.0.0 dev tunl0"
    echo "#"
    echo "# the end"

  2222..  PPrrooggrraammoowwaanniiee wwaarrssttwwyy ssiieecciioowweejj AAXX..2255,, NNeettRRoomm ii RRoossee..

  Największą bodajże zaletą stosowania protokołów radioamatorskiego
  radia packet opartego o jądro linuxa jest łatwość, z jaką możesz pisać
  aplikacje i programy i je na nim używać.

  Choć temat Programowania Sieci pod Unixem przekracza ramy tegoż
  dokumentu, to jednak opiszę tutaj elementarne szczegóły dotyczące jak
  wykorzystać protokoły AX.25, NetRom i Rose wewnątrz swojego
  oprogramowania.

  2222..11..  RRooddzziinnyy aaddrreessóóww..

  Programowanie sieciowe pod Linuxem dla AX.25, NetRom i Rose przypomina
  programowanie dla TCP/IP. Najwięszą różnicą jest stosowana rodzina
  adresu i jego struktura, którą należy poprzekręcać w odpowiednie
  miejsce.

  Nazwy rodziny adresów dla AX.25, NetRom i Rose to kolejno AF_AX25,
  AF_NETROM oraz AF_ROSE.

  2233..  PPlliikkii nnaaggłłóówwkkoowwee..

  Zawsze należy dołączyć plik 'ax25.h', 'netrom.h' i rose.h' jeśli masz
  do czynienia z tymi protokołami. Prosty szkielet górnej części
  wyglądałby tak:

  Dla AX.25:

         #include <ax25.h>
         int s, addrlen = sizeof(struct full_sockaddr_ax25);
         struct full_sockaddr_ax25 sockaddr;
         sockaddr.fsa_ax25.sax25_family = AF_AX25

  Dla NetRom:

         #include <ax25.h>
         #include <netrom.h>
         int s, addrlen = sizeof(struct full_sockaddr_ax25);
         struct full_sockaddr_ax25 sockaddr;
         sockaddr.fsa_ax25.sax25_family = AF_NETROM;

  Dla Rose:

         #include <ax25.h>
         #include <rose.h>
         int s, addrlen = sizeof(struct sockaddr_rose);
         struct sockaddr_rose sockaddr;
         sockaddr.srose_family = AF_ROSE;

  2233..11..  KKwweessttiiaa zznnaakkóóww ii pprrzzyykkłłaaddyy..

  W bibliotekach /lib/ax25.a zawartych w pakiecie progamów narzędziowych
  ax25-utils znajdują się wbudowane rutyny konwerujące znaki wywoławcze.
  Jeśli chcesz możesz napisać swoje własne.

  Program narzędziowy user_call jest wyśmienitym przykładem na początek.
  Źródła dla tych rutyn zawarte są w pakiecie programów narzędziowych
  AX.25-utils. Po spędzeniu paru chwil pracując nad nimi zauważysz, że
  90 procent roboty to przygotowanie otworzenia 'socket-u'. Wykonanie
  łączności jest łatwe podczas gdy przygotowanie zajmuje trochę czasu.

  Przykłady są na tyle proste, że nie wprowadzają zamieszania. Jeśli
  masz jakieś pytanie to kieruj je na listę linux-hams, gdzie znajdą się
  ludzie gotowi udzielć ci odpowiedzi.

  2244..  DDyysskkuussjjaa zzwwiiąązzaannaa zz RRaaddiieemm AAmmaattoorrsskkiimm ii LLiinnuuxxeemm..

  Jest wiele miejsc, gdzie dyskutuje się na temat Radio Amatorskiego i
  Linuxa, na przykład na comp.os.linux.* lub na liście pocztowej
  vger.rutgers.edu. Inne miejsca, gdzie się to czyni, to listy pocztowe
  tcp-group na ucsd.edu (ojczyzna dyskusji na temat TCP/IP i radia
  amatorskiego), jak również kanał #linpeople w sieci linuxnet na IRC.

  Aby zapisać się na listę dyskusyjną linux-hams, wyślij pocztę do:

         Majordomo@vger.rutgers.edu

  z tekstem:

  subscribe linux-hams

  w częsci listu. Wiersz 'subject:' jest pomijany.

  Archiwum listy linux-hams znajduje się na:
  http://zone.pspt.fi/archive/linux-hams/ oraz na
  http://zone.oh7rba.ampr.org/archive/linux-hams/. Staraj się zajrzeć
  tam zanim rozpoczniesz dyskusję ponieważ odpowiedziano tam na wiele
  powszechnych pytań.

  Aby zapisać się na listę tcp-group, wyślij list do:

         listserver@ucsd.edu

  z tekstem:

         subscribe tcp-group

  w częsci listu.

  Zauważ, że lista tcp-group jest przeznaczona głównie do dyskusji o
  zaawansowanych protokołach, których TCP/IP jest przykładem, w Radiu
  Amatorskim. Nie zadaje się tam pytań dotyczących Linuxa.

  2255..  PPooddzziięękkoowwaanniiaa..

  Następujące osoby przyczyniły się do stworzenia tego dokumentu na
  przeróżne sposoby, w sposób świadomy lub nieświadomy. Podaję ich bez
  szczególnego uszeregowania (tak jak pamiętam): Jonathon Naylor, Thomas
  Sailer, Joerg Reuter, Rot Atkinson, Alan Cox, Craig Small, John
  Tanner, Brandon Allbery.

  2266..  PPrraawwaa aauuttoorrsskkiiee..

  AX25-HOWTO, informacja na temat jak zainstalować i ustawić niektóre z
  ważniejszych pakietów obsługujących AX.25 pod Linuxem.
  Copyright Š 1996 Terry Dawson.  Jest to oproramowanie darmowe; może
  być modyfikowane i rozprowadzane na warunkach Ogólnej Licencji
  Publicznej GNU opublikowanej przez Free Software Foundation; licencja
  o wersji numer 2, lub dowolnie, jakakolwiek późniejsza.

  Program ten rozprowadzany jest z nadzieją, że będzie użyteczny, lecz
  BEZ JAKIEJKOLWIEK GWARANCJI; nawet bez gwarancji, że moze być
  SPRZEDAWANY lub UŻYTECZNY DLA JAKIEGOKOLWIEK CELU. Więcej szczegółów
  znajdzesz w Ogólnej Licencji Publicznej GNU.

  Powinieneś był otrzymać egzemplarz Ogólnej Licencji Publicznej z tym
  programem; jeśli nie to napisz do:

  Free Software Foundation, Inc., 657 Mass Ave, Cambridge, MA 02139,
  USA.

  2277..  OOdd ttłłuummaacczzaa..

  AX25-HOWTO - tłumaczenie na język polski. Informacja jak zainstalować
  i ustawić niektóre z najważniejszym pakietów do obsługi protokołu
  AX.25 pod Linuxem.
  Copyright Š 1997 Benedict P. Barszcz.

  Wiele terminów, które w tym dokumencie zastosowałem może brzmieć
  dziwnie w uszach polskiego czytelnika. Przepraszam, wynika to z tego,
  że polska terminologia radia packet jest mi zupełnie nie znana.
  Radioamatorem zostałem tutaj w USA i polskie nazewnictwo nie było
  wymogiem do egzaminu. To jest błąd.

  Niektórych zwrotów nie tłumaczyłem ze wzgłędow na ich ewidentność, ale
  na pewno w tym miejscu się grubo mylę. Inne zwroty są niezgrabne i w
  tym miejscu masz szerokie pole do popisu, czytelniku. Ślij poprawki do
  poseidon@ziplink.net. Zwroty idiomatyczne starałem się zastępować
  naszymi, polskimi odpowiednikami. Czasem przesadziłem, albo zupełnie
  minąłem się z celem:-)

  Mam wrażenie, że popełniłem też błędy merytoryczne. Nie poprawiłem ich
  bo nie wiem gdzie:-).

  Są też neologizmy, które nie zostały konsekwentnie używane w
  dokumencie, np. DźwiękoModem.

  Fragmenty w skrypcie 'munge' nie są tlumaczone ponieważ należą do
  pliku i są komentarzem autora pliku.

     Zmiany w stosunku do oryginału:

     ppoorrtt 44000000..
        Port 4000 i port 3694/tcp dla node przez inetd; autor nie był
        konsekwentny. Wybrałem port 4000.

     ooddwwoołłaanniiaa..
        Odwałanie do Net-2-HOWTO zamieniłem na NET-3-HOWTO wskazując
        jednocześnie na jego polskie tłumaczenie. Zdaje się, że
        Net-2-howto już nie istnieje.

     nnaazzwwiisskkoo PPaannaa RReeuuggeerr..
        W jednym z odwołań, Terry podał tylko imię, a na innym miejscu
        również nawisko. Dla czytelności w pierwszym wypadku podałem
        zarówno imię jak i nazwisko.

     bbuuddoowwaa jjąąddrraa..
        kolejność komend budowy jądra poprawiona, aby faktycznie
        działalo tak, jak autor zamierzył. cd /usr/src postawione przed
        mv linux linux.old. Odciąłem też ścieżkę od nazwy pliku
        ax25-utils-12.tar.gz tak, aby zadziałało zgodnie z zamierzeniem
        autora.

  2277..11..  PPooddzziięękkoowwaanniiaa..

  Bardzo serdecznie chciałbym podziękować Terry'emu Dawson, że napisał
  ten dokument. Dopiero przy tłumaczeniu go, zrozumiałem jaki kawał
  roboty odwalił!

  Chciałbym podziękować Bartkowi Maruszewskiemu, Piotrowi Tęczyńskiemu
  oraz Piotrowi Pogorzelskiemu za (świadomą i nie świadomą) pomoc i
  natchnienie, aby ten dokument powstał.

  Jednocześnie chciałbym przypomnieć Waldkowi Ogonowskiemu, SP2ONG, że
  to on jest wszystkiemu winiem - zaraził mnie Linuxem i nie wskazał
  kliniki, gdzie sie to paskuctwo leczy:-).

  Oraz dziękuje wszystkim, którzy nadeślą poprawki, które na pewno
  udoskonalą to tłumaczenie.